Cách đây không lâu, phim ngắn Đám Mây Bay Mất (The Cloud Is Gone) của đạo diễn Nguyễn Việt Anh đã thắng giải Grand Prize, giải cao nhất tại Cuộc thi Phim ngắn Châu Á CinemaSHORT. Không dừng lại ở đó, trong khuôn khổ Xinê Xem Fest 2023, tựa phim cũng tiếp tục mang về các giải thưởng lớn nhất của Golden Door Awards là Đạo diễn xuất sắc nhất, Phim ngắn hay nhất, Kịch bản gốc xuất sắc nhất, Quay phim xuất sắc nhất.

Đám Mây Bay Mất liên tục tạo ấn tượng tốt đối với ban giám khảo của Golden Door Awards, bao gồm NSND Lê Khanh, đạo diễn Ken Ochiai và nhà sản xuất Trần Thị Bích Ngọc. Trước đó tại CinemaSHORT, ngôn ngữ điện ảnh của Nguyễn Việt Anh cũng đã được khen ngợi vì khả năng khơi gợi cảm xúc, kích thích trí tưởng tượng, giúp Đám Mây Bay Mất trở thành một trong những phim ngắn rất nổi bật trong thời gian qua.

Trước đó, phim ngắn Rừng (The Forest) của Nguyễn Việt Anh cũng tạo tiếng vang tại Liên hoan phim quốc tế ITFF (Thái Lan) và CIFF (Pháp) trước khi anh có thành công với Đám Mây Bay Mất. Trao đổi với đạo diễn Nguyễn Việt Anh, Maybe.vn có cơ hội được tìm hiểu nhiều hơn về phim ngắn này, câu chuyện phía sau nó cũng như những chia sẻ chân thành của nhà làm phim trẻ.

Maybe.vn: Xin phép anh chia sẻ cảm nghĩ của mình sau khi tựa phim Đám mây bay mất đã thắng 4 giải bao gồm: Best Film, Best Director, Best Screenplay, Best Cinematography?

Nguyễn Việt Anh: Đối với Việt Anh, việc bộ phim được tham gia và tuyển lựa vào Xine Xem Fest 2023 là một cái duyên bởi trước đó 2 năm vào năm 2021, Việt Anh cũng là một khán giả xem phim bình thường tại một sự kiến chiếu phim ngắn của Xinê House. Thế rồi mình được may mắn giới thiệu dự án “Đám mây bay mất”, khi đó còn đang trong giai đoạn tiền kỳ, và đi tìm thành viên đoàn phim, qua lời mời của anh giám tuyển phim Nguyễn Lê Hoàng Việt. Năm 2022, Việt Anh cũng đã tham dự Xinê Xem Fest mùa đầu tiên với tư cách là người xem phim và ủng hộ cho sự kiện này, vì với mình phim ngắn vô cùng quan trọng cho bất cứ đạo diễn trẻ nào trên con đường trở thành nhà làm phim điện ảnh. Rồi trong năm 2023, Đám mây bay mất được chiếu trong một buổi chiếu phim cũng do Xinê House tổ chức, và cuối cùng được tuyển lựa vào shortlist các phim tham gia tranh giải với Xinê Xem Fest 2023. Đó là cái duyên với Xinê Xem Fest.

Về phần bộ phim, Đám mây bay mất hoàn thành trong năm 2022 và được mình mang đi tham gia một vài LHP quốc tế trong khu vực như Malaysia, Indonesia, Thailand, giành giải Grand Prize cho phim ngắn xuất sắc nhất tại CinemaShort Asia by Cinema World. Nên với mình khi tham gia Xinê Xem Fest 2023, mình có một tâm lý rất cởi mở rằng khi mình hoàn thiện phim ngắn, nó sẽ có một đời sống riêng, nếu nó được vào đây và thông qua các hoạt động trình chiếu, tranh giải và được nhiều khán giả việt nam trẻ tuổi biết đến đã là vui rồi, không nghĩ gì nhiều hơn. Vậy mà sau đó phim ngắn lại được 4 giải và đều là các hạng mục quan trọng, mình hạnh phúc vô cùng. Hạnh phúc hơn vì ngoài những giải thưởng được trao, mình còn được gặp gỡ, lắng nghe những lời nhận xét về bộ phim từ những người đàn anh, đàn chị, người thầy trong ngành điện ảnh mà mình ít có cơ hội được gặp. Đó là một động lực lớn để mình thực hiện những dự án ấp ủ tiếp theo. Bởi với mình, khi thực hiện một bộ phim dù là phim ngắn, đó là một bước để mình chiêm nghiệm, học hỏi, và nhìn thấy bản thân mình khi mình làm phim dài. Nên từng quá trình từ viết kịch bản, đạo diễn phim, phác thảo khung hình và thiết lập không khí cho phim, mình đều tận hưởng và yêu thích mọi quá trình kiến tạo cho phim.

Maybe.vn: Được biết, đây là tựa phim có các hình ảnh ẩn dụ, dựa trên câu chuyện một người đàn ông đã có gia đình nhớ lại những khoảnh khắc về người vợ đã mất ở vùng quê Việt Nam và cố gắng ghép nối những ký ức mơ hồ. Anh có thể chia sẻ về thông điệp mình muốn truyền tải thông qua phim ngắn này và đối tượng khán giả mà anh muốn hướng đến?

Nguyễn Việt Anh: Đối với Đám mây bay mất, Việt Anh muốn kể một câu chuyện mà Việt Anh đã từng được quan sát, được lắng nghe diễn ra trong gia đình của mình trong thời gian mình lớn và trưởng thành ngoài Hà Nội. Mình chỉ nghĩ rằng nếu mình không kể câu chuyện này, thì sau này mình sẽ rất hối tiếc, vì vậy mình có một sự thôi thúc bên trong và làm nó bằng mọi cách, dù mình cũng đã từng đi xin tài trợ dự án thông qua nhiều kênh từ những quỹ nhỏ, đến những chương trình hỗ trợ các dự án phim ngắn cho đạo diễn trẻ ở Việt Nam, mình đều không được nhận. Nhưng cuối cùng mình vẫn cảm thấy biết ơn vì mình đã thực hiện thành công dự án. 

Về khán giả, với mình điều quan trọng đối với một nhà làm phim là bản thân mình phải chính là khán giả đầu tiên của bộ phim, và mình là một người kỹ tính và cầu toàn trong cả thẩm mỹ hình ảnh lẫn thẩm mỹ kể chuyện, thế nên đó phải là một bộ phim mà mình muốn được coi và bản thân phải tìm được sự đồng cảm với nó: trong cả khía cạnh “xem phim” lẫn “làm phim”. Mình đã nghĩ như vậy. May mắn thay, mình và người sản xuất phim đồng hành cùng mình, cũng là vợ mình, là hai khán giả yêu mến bộ phim đầu tiên sau khi bọn mình hoàn thành bản dựng. Rồi những thành viên trong gia đình của mình, cũng đã coi và xúc động với nó, đó là điều mà mình cảm thấy thành công. Còn sau đó, với những khán giả, nếu mọi người có yêu mến và đồng cảm thì mình vô cùng hạnh phúc, còn nếu có ai coi mà không thích hoặc không có cảm xúc với phim, mình cũng thấy điều đó bình thường… vì câu chuyện phim này cũng là cá nhân đối với mình, khi mình chia sẻ nó xong, kể nó xong, nhiệm vụ của mình cũng đã xong.

Tuy nhiên đối với mình khi tiến tới phim dài – phim điện ảnh. Thấu hiểu thị hiếu và suy nghĩ của khán giả là một điều quan trọng và mình muốn hướng tới và chinh phục trong tương lai. Vì mình là một nhà làm phim muốn chia sẻ.

Maybe.vn: Trong quá trình làm phim Đám Mây Bay Mất, đâu là khó khăn lớn nhất mà anh và ê kíp của mình đã đối mặt? Anh có thể nói thêm để quý bạn đọc được hiểu rõ được không?

Nguyễn Việt Anh: Khó khăn lớn nhất trong làm phim ngắn thì mình nghĩ nhiều lắm, vì bản chất của việc làm phim là khó khăn. Nên nếu nói về khó khăn nhiều thì mình cảm thấy cũng như muối bỏ bể với rất nhiều câu chuyện khó khăn làm phim khác từ xưa đến nay của các nhà làm phim trẻ tại Việt Nam. Mình đã nghĩ như vậy từ trước khi làm phim, thế nên trong quá trình làm phim, dù điều gì xảy ra mình luôn coi đó là chất liệu để mình học hỏi. Đó là những thứ mà các nhà làm phim sẽ không bao giờ học được trên trường lớp, và đó chính là vẻ đẹp trong việc làm phim, nếu nhìn nhận theo hướng tích cực.

Ví dụ như tụi mình có một cảnh quay trên hồ, bình thường sẽ phải có thiết bị cẩu, nhưng vì không có tiền nên tụi mình đã dựng dàn giáo xây dựng ngay trên mặt hồ để quay. Vì thế nên tốn rất nhiều thời gian, đã có 1 ngày quay bị nợ cảnh quay và phải dời sang ngày hôm sau vì gặp bão trên hồ. Tuy nhiên chính vì ngày quay bị dời đó, tụi mình đã vô tình gặp một người chăn ngựa vào ngày quay bù, tạo nên tiền đề để có một cảnh quay cuối cùng cho phim ngắn mà theo mình là một nhân duyên. Cuối cùng thì đó là một cảnh quay không được dự liệu trước, được thêm vào phim cũng chính vì ngày quay bù đó, tạo ra một thước phim vô cùng khắc khoải, lãng mạn, thơ mộng và đầy nuối tiếc mà mình cần cho phim Đám mây bay mất.

Maybe.vn: Rất cảm ơn vì anh đã chia sẻ chi tiết, Sau Rừng (2020) và Đám Mây Bay Mất (2022) thì anh Nguyễn Việt Anh đã có thành công nhất định với phim ngắn, xin được phép hỏi trong tương lai gần anh có định thực hiện một dự án điện ảnh khác hay không? Nếu có, anh sẽ tiếp tục theo đuổi việc làm phim ngắn, hay sẽ là phim điện ảnh dài (feature-length film)?

Nguyễn Việt Anh: Việt Anh hiện đang ấp ủ một dự án phim điện ảnh dài (feature-length film) đầu tay, mình cũng đang trong quá trình xây dựng kịch bản và hoàn thiện nó. Tuy nhiên, theo một dự án dài luôn sẽ là một thử thách và cần sự bền bỉ, vậy nên trong khoảng thời gian đó, Việt Anh cũng có 1 kịch bản phim ngắn và sẵn sàng bấm phim để tiếp tục mang tới các LHP hoặc các cuộc thi và coi đó như 1 bước đệm hoàn thiện bản thân trong quá trình đi tới với phim dài đầu tiên của mình. Và mình hy vọng dự án điện ảnh dài đầu tay cũng sẽ mang tới một thẩm mỹ thú vị cho điện ảnh thương mại Việt Nam, nơi hiện nay cũng bắt đầu có những thế hệ đạo diễn trẻ mới với hoài bão tạo nên sự đa dạng cho điện ảnh Việt Nam trong tương lai. Cảm ơn Maybe vì câu hỏi về bước đi tiếp theo của Việt Anh.

Maybe.vn: Một lần nữa xin cảm ơn vì đạo diễn Nguyễn Việt Anh đã dành thời gian cho những câu hỏi trên, nội dung mà anh chia sẻ chắc chắn sẽ được mang đến với độc giả và thành viên của hệ sinh thái Maybe.

Thật thú vị khi nghe Nguyễn Việt Anh tâm sự rằng anh sẽ theo đuổi một dự án phim điện ảnh dài, sau khi được chọn vào Bucheon Fantastic Film School, Nguyễn Việt Anh đang tiếp tục học về biên kịch và đạo diễn ở Toronto, Canada. Hy vọng anh sẽ tiếp tục mang lại những thước phim tuyệt vời trong tương lai.