Nghệ thuật hiện đại nổi tiếng với nhiều tính thẩm mỹ tiên phong và được tôn vinh là phong trào nghệ thuật có tư duy tiến bộ. Phát triển trong khoảng 100 năm, nghệ thuật hiện đại có thể kết hợp với nhiều phong trào nghệ thuật lớn và chắc chắn nhân loại đã chứng kiến ​​một loạt các tác phẩm với phong cách chiết trung.

Qua nhiều nghiên cứu và theo dõi về các thể loại sáng tạo nên nghệ thuật hiện đại, từ đó người ta đã công nhận sự phát triển vượt bậc của nghệ thuật hiện đại. Vì vậy, để hiểu sâu hơn về loại hình nghệ thuật này, chúng ta cần hiểu hơn về định nghĩa cũng như những trường phái thuộc nghệ thuật hiện đại.

Nghệ thuật hiện đại là gì?

Đừng nhầm lẫn với nghệ thuật đương đại, khái niệm “nghệ thuật hiện đại” đề cập đến nghệ thuật cuối thế kỷ 19 và đầu thế kỷ 20. Các tác phẩm được tạo ra trong thời gian này thể hiện sự quan tâm của các nghệ sĩ trong việc tưởng tượng lại, diễn giải lại và thậm chí từ chối các giá trị thẩm mỹ truyền thống của các phong cách trước đó.

Lịch sử: Các phong trào chính và các nghệ sĩ tiêu biểu

Bắt đầu với chủ nghĩa Ấn tượng nhẹ nhàng, thoáng đãng và kết thúc bằng chủ nghĩa biểu hiện trừu tượng tràn đầy năng lượng (Abstract Expressionism), nghệ thuật hiện đại bao gồm một số phong trào chính.

Trường phái ấn tượng (Impressionism)

Được coi là chất xúc tác cho nghệ thuật hiện đại, trường phái Ấn tượng thách thức các quy tắc cứng nhắc và sự miêu tả hiện thực của hội họa hàn lâm. Phong trào nổi lên vào năm 1872, khi Claude Monet sử dụng các nét vẽ mờ đầy sáng tạo của mình, các tác phẩm của ông thường tập trung vào ánh sáng với bảng màu sống động tiêu biểu là tác phẩm Impression, Sunrise.

Phong cách này đã thống trị hội họa Pháp cho đến đầu thế kỷ 20, với các nghệ sĩ như nổi tiếng như Monet, Pierre-Auguste Renoir, và Edgar Degas.

Trường phái hậu ấn tượng (Post – Impressionism)

Lấy cảm hứng từ sự tự do phóng khoáng của trường phái Ấn tượng, các nghệ sĩ như Paul Cézanne, Paul Gauguin, Vincent van Gogh hay Henri Toulouse-Lautrec đã bắt đầu sáng tạo với những phong cách độc đáo riêng biệt. Được gọi là Chủ nghĩa Hậu Ấn tượng, phong trào đầy màu sắc này bắt đầu vào những năm 1890 và tác giả đã thể hiện sự quan tâm đến cảm xúc và sở thích một cách chủ quan hơn là biểu diễn hiện thực.

Dã thú (Fauvism)

Được thành lập bởi les Fauves – một nhóm nghệ sĩ tiên phong bao gồm André Derain và Henri Matisse – Fauvism xuất hiện lần đầu tiên vào đầu thế kỷ 20. Giống như những nghệ sĩ theo trường phái Hậu ấn tượng, những người theo chủ nghĩa Fauvists ưa thích những tông màu phi thực tế và nhấn mạnh vào nhận thức của từng nhân vật mà họ mô tả, đặc trưng là những hình thức dễ nhận biết (nhưng hơi trừu tượng).

Trường phái biểu hiện (Expressionism)

Không lâu trước khi Chiến tranh thế giới thứ nhất nổ ra, các họa sĩ ở Đức và Áo bắt đầu thử nghiệm trường phái này vào thực tế. Được gọi là người theo chủ nghĩa Biểu hiện, những nghệ sĩ này đã tiếp nhận và điều chỉnh những đặc điểm chưa từng có của các phong trào hiện đại khác. Cũng giống như các tác phẩm nghệ thuật theo trường phái Hậu ấn tượng và Chủ nghĩa Fauvist, các tác phẩm theo phong cách Biểu hiện truyền tải sự mê hoặc với màu sắc tươi sáng, nhân tạo và hình tượng theo chủ nghĩa cá nhân nhiều hơn.

Trường phái lập thể (Cubism)

Được đặc trưng bởi các yếu tố phá cách, đứt gãy, Chủ nghĩa Lập thể đánh dấu sự chuyển hướng của nghệ thuật hiện đại sang trừu tượng. Tiên phong vào năm 1907 bởi Georges Braque và Pablo Picasso, tiên phong trong phong trào này là những bức tranh xoay, tác phẩm điêu khắc đa chiều và ảnh cắt dán tiên tiến. Giống như các trào lưu nghệ thuật hiện đại khác, Chủ nghĩa Lập thể sáng tạo một cách chủ quan. Picasso đã giải thích: “Chúng tôi không có mục đích khám phá Chủ nghĩa Lập thể. Chúng tôi chỉ muốn thể hiện những gì đã có trong chúng tôi.”

Trường phái siêu thực (Surrealism)

Vào những năm 1920, các nghệ sĩ thị giác Salvador Dalí, Max Ernst, Man Ray, Joan Miró và Yves Tanguy đã cùng nhau sáng lập ra Chủ nghĩa siêu thực, một phong trào bắt nguồn từ tiềm thức. Thể loại này đạt đến đỉnh cao trong những bộ sưu tập đa dạng được mô tả giống như giấc mơ từ trí tưởng tượng của các nghệ sĩ.

Trường phái trừu tượng biểu hiện (Abstract Expressionism)

Vào giữa thế kỷ 20, một nhóm nghệ sĩ sáng tạo đã tiên phong cho các phong cách hội họa thẩm mỹ trừu tượng. Được biết đến như những người theo trường phái Biểu hiện Trừu tượng, những họa sĩ này đặt trọng tâm nghệ thuật không chỉ vào các đặc điểm của chủ nghĩa hiện đại như màu sắc, bố cục và cảm xúc, mà còn vào chính quá trình sáng tạo.

Nghệ thuật hiện đại và nghệ thuật đương đại

Do tính chất thử nghiệm và các chủ đề trùng lặp của cả nghệ thuật hiện đại và đương đại, hai thể loại thường bị nhầm lẫn với nhau. Tuy nhiên, một khi người ta nhận ra các ranh giới thì sự phân biệt chúng sẽ trở nên rõ ràng hơn.

Thông thường, nghệ thuật hiện đại được hiểu là bắt đầu với Chủ nghĩa Ấn tượng và kết thúc bởi Chủ nghĩa Biểu hiện Trừu tượng. Do đó, nghệ thuật đương đại bắt đầu với phong trào tiếp theo sau chủ nghĩa hiện đại – còn được gọi là Nghệ thuật đại chúng – và tất nhiên, vẫn tiếp tục cho đến ngày nay.

Biên tập: Thao Lee