Steampunk được xem là “kỷ nguyên vĩ đại nhất dù chưa hề tồn tại”. Đây là một nhánh nhỏ của thể loại khoa học viễn tưởng, bao hàm chủ nghĩa lãng mạn của thời đại Victoria và đôi khi có cả sự mộng tưởng trong việc kết hợp giữa công nghệ và thiết kế thẩm mỹ lấy cảm hứng từ ngành công nghiệp máy hơi nước của thế kỷ XIX.

Phong cách Steampunk là gì?

Steampunk là một dòng nhỏ của tiểu thuyết khoa học viễn tưởng và được lấy cảm hứng từ giai đoạn cách mạng công nghiệp tại Anh vào thời nữ hoàng Victoria. Bối cảnh của steampunk thường là thời hoàng kim của máy hơi nước (trong quá khứ hoặc một tương lai nào đó khi máy hơi nước trở nên hưng thịnh và thay thế các loại máy móc hiện đại ngày nay), tại nước Anh hoặc miền viễn Tây nước Mỹ. Nền tảng của steampunk được cho là các tiểu thuyết khoa học viễn tưởng của Jule Vernes, Philip Pullman, Stephen Hunt và China Miéville.

Từ một thể loại tiểu thuyết, steampunk đã phát triển thành một nền văn hóa nho nhỏ và thu hút không ít tín đồ. Nhắc đến steampunk là nhắc đến top hat, áo corset, kính goggles, bánh răng đồng hồ và những chạm trổ điêu khắc tinh tế. 

Phong cách Steampunk có nhiều ý nghĩa khác nhau đối với mỗi cá nhân. Với một số người đó là thời trang, phong cách, là cá tính riêng. Với một số khác đó lại là nghệ thuật, là thiết kế hay thậm chí là cả một lối sống. Sự khởi đầu của Steampunk bắt nguồn như một thể loại khoa học viễn tưởng, phân nhánh ra khỏi Cyberpunk vào những năm 80 và được đặt vào khoảng không gian – thời gian dưới thời Victoria nhưng trong một viễn cảnh hoàn toàn mới. Đó là một thế giới của công nghệ tiên tiến phát triển vượt xa so với thực tại: những con tàu bay lượn trên bầu trời bằng hơi nước, các nhà thám hiểm mặc phục trang được trang bị súng ống, những toa xe không ngựa kéo chở phụ nữ và các quý ông đi khắp các thành phố công nghiệp, máy thời gian cơ khí …

Steampunk xuất hiện với nhiều phong cách khác nhau; với một số đối tượng thì đó là nón, áo đuôi tôm, kính bảo hộ và bánh răng; với một số khác lại là mũ bảo hiểm pith, áo khoác kaki, ria mép và súng bắn bằng lực hơi nước; với một số khác nữa nó lại là áo khoác dùng trong phòng thí nghiệm, các thiết bị, kính lúp và những phát minh điên rồ! Tất cả mọi thứ, về các chủ đề và cá tính riêng nêu trên hòa trộn lại tạo thành một thế giới tương lai hoang dã tuyệt vời của ngày xưa – thời điểm mà sự vận hành của thời gian lẫn công nghệ rẽ sang một con đường hoàn toàn khác so với những gì ngày nay chúng ta được biết.

Nguồn gốc

Thuật ngữ “Steampunk” lần đầu tiên được đặt ra vào những năm 1980 bởi K. W. Jeter nhằm cố gắng giải thích các thể loại truyện ông sáng tác và một số tác giả khác cùng thời, thậm chí cho cả những tác phẩm đã ra đời trước đó ở thập niên 1950s hay 1960s.

Theo Wikipedia: “Steampunk thường gắn liền với cyberpunk, có chung một lượng fan nhất định và cùng có chung chủ để về sự nổi dậy nhưng phát triển thành 2 trào lưu khác nhau (mặc dù cả hai đều có sức ảnh hưởng đáng kể vào nhau). Ngoài khoảng thời gian và mức độ phát triển công nghệ, sự khác biệt chính giữa Cyberpunk và Steampunk đó là, sự thiết lập Steampunk thường có xu hướng ít dữ dội hơn, hoặc thiếu đi một cách hoàn toàn các yếu tố đó.”

Kể từ đó Steampunk đã nở rộ và phát triển nhiều hơn việc chỉ là một nhánh nhỏ của nền văn học khoa học viễn tưởng. Có phim điện ảnh, tạp chí, và thậm chí cả các ban nhạc sản xuất âm nhạc Steampunk. Gần đây có một nền văn hóa tách biệt vừa hình thành và cho rằng bản chất của nó chính là Steampunk như thể tự nhiên, bao gồm cả đàn ông và phụ nữ thích đắm mình vào sự trang trọng của áo xống, trang phục của thời đại Victoria, cũng như công nghệ tưởng tượng của các thiết bị vận hành bằng hơi nước cùng thời. Những người đi theo trào lưu này hay họp mặt tại các buổi hội nghị, các buổi khiêu vũ hay triển lãm để phô bày trang phục lộng lẫy của chính mình và thảo luận mọi thứ về Steampunk.

Đặc điểm của phong cách Steampunk

Steampunk, nói một cách khác, là sự pha trộn cấu trúc hoài cổ với phong cách tương lai. Nhưng Steampunk đòi hỏi nhiều hơn việc chỉ gom hàng tá các linh kiện cũ xưa gắn vào một thiết bị hiện đại. Đó chính là định nghĩa cho phong cách và chức năng của một đối tượng cụ thể với vật liệu có kết cấu hấp dẫn, tràn đầy nhựa sống.

Gỗ, da, đồng và motif đối xứng

Vật liệu là một phần thiết yếu trong thiết kế. Và nó càng quan trọng hơn trong việc định hình và xác định đúng hướng phong cách thiết kế. Vật liệu có bề mặt gồ ghề và không bị rỉ sét nhưng có thể mặc một cách thoải mái sẽ là lựa chọn tuyệt hảo. Da thuộc và đồng là một trong những lựa chọn tốt nhất. Bạn chỉ cần kết hợp chúng lại với nhau và thêm một số yếu tố đối xứng về đường nét là bạn đã có cho mình một thiết kế theo phong cách Steampunk đáng giá và hợp mốt trong một thời gian dài.

Bánh răng, đòn bẩy và sự đáng sợ

Không có bánh răng tức là chưa phải Steampunk, không dùng bánh răng để vận hành lại càng chưa phải. Bên cạnh đó cần có đòn bẩy để giúp bánh răng hoạt động. Và mọi thứ sẽ chưa thể hoàn hảo nếu không có sự thêm thắt những chi tiết được cường điệu hóa và một chút đáng sợ để nổi bật chất điển hình của Steampunk.

Bàn quay số, ống, độ dày

Bạn sẽ cần thông báo phản hồi cho…việc đun quá nóng hoặc một cái gì đó và ống dẫn toàn bộ hệ thống thủy lực cũng như làm mát cho tất cả những bánh răng đang chuyển động. Thật khó nhưng đây là những yếu tố an toàn cần thiết, đặc biệt khi bên dưới bạn là cả một mạng lưới máy móc công nghiệp chạy bằng hơi nước, có nhiệt độ cao.  Nhưng thêm chi tiết vào như thế cũng tăng thêm một mức độ nhất định tính thú vị đặc trưng của Steampunk vào thiết kế.

Kính bảo hộ

Đây là một phụ kiện hầu như không thể thiếu cho một bộ trang phục đậm chất Steampunk. An toàn và thẩm mỹ, thật tuyệt phải không nào!

Các quy tắc của Steampunk

Điều lớn nhất cần nhớ về thể loại này chính là không có quy tắc nào cụ thể. Đúng vậy. Steampunk đã xuất hiện quá lâu trước khi có thể chính thức đề ra những tiêu chuẩn riêng cho chính mình. Điều này có vẻ giống như kiểu sắp đặt “sao cũng được” và mọi thứ đều tự do, nhưng xét về cơ bản vẫn có những nguyên tắc bất thành văn bạn nên xem xét khi nhận định một thứ gì đó có theo phong cách này hay không.

Nó xảy ra trong thời đại Victoria

Phải bao gồm các thiết bị chạy hơi nước

Nó phải diễn ra bên trong hoặc xung quanh nước Anh thời Victoria

Cần trang bị kính bảo hộ. Nghe như một trò đùa nhưng đúng vậy!

Hãy cùng điểm qua một số thiết kế trên các lĩnh vực nội thất, thiết kế sản phẩm và thời trang theo phong cách Steampunk nhé!

Thiết kế nội thất theo phong cách Steampunk

Thiết kế công nghiệp theo phong cách Steampunk

Thời trang Steampunk 

• Khám phá bộ sưu tập các thiết kế đồng hồ của Braun

• Hãy tận hưởng cuộc sống – thông điệp từ những ly cocktail

• Lịch sử truyền thông thị giác | Kì 1: Có sức người, sỏi đá cũng thành … tranh

Nguồn: designs.vn

Ảnh bìa: cgtrader