Vừa qua, các tác phẩm của 8 nghệ sĩ Việt Nam bao gồm: Bùi Công Khánh, Hoàng Thanh Vĩnh Phong, Lê Thúy, Nguyễn Thị Châu Giang, Nguyễn Thúy Hằng, Phi Phi Oanh, Richard Streitmatter-Trần, Võ Trân Châu, do Lê Thiên Bảo giám tuyển đã hạ cánh tại Paris.

Triển lãm “VIE..” với hơn 35 tác phẩm được trưng bày tại A2Z Art Gallery, Paris, khắc họa một phần bối cảnh nghệ thuật đang diễn ra tại Việt Nam trong thập kỷ này. Hầu hết các tác phẩm đều mượn hình dáng tĩnh vật quen thuộc để neo giữ dòng chảy lịch sử. Không gian triển lãm được sắp đặt với sự gần gũi của một ngôi nhà, nơi tác phẩm nghệ thuật song hành cùng cuộc sống đời thường.

Trong tiếng Pháp, “vie” có nghĩa là cuộc sống/sống. Trên máy tính của người dùng Việt Nam, VIE là chế độ gõ bàn phím được tạo ra để tích hợp 29 chữ cái Latinh và 6 thanh điệu khác nhau của ngôn ngữ này. Ngôn ngữ Việt Nam, cũng như nghệ thuật Việt Nam, là sự pha trộn của nhiều nền văn hóa Trung Hoa, Champa, Pháp và Mỹ.

Sau gần hai thập kỷ kể từ khi Hoa Kỳ bình thường hóa quan hệ với Việt Nam năm 1995, cùng với sự phát triển của internet, nghệ thuật đương đại Việt Nam đã tiếp thu một cách ồ ạt các lý thuyết và tư tưởng cấp tiến của thế giới. Từng được tuyển dụng cho nhiệm vụ tuyên truyền chính trị trong thời chiến, các nghệ sĩ giờ đây vô tình bị thao túng hơn nữa bởi những kỳ vọng từ các tổ chức và quỹ nước ngoài.

Trải qua nhiều giai đoạn thích nghi, học hỏi và điều chỉnh, giờ đây những nghệ sĩ trong triển lãm này đều đang ở đỉnh cao của sự nghiệp, vững vàng và tự tin với làn da của chính mình. Những nghệ sĩ này không còn đấu tranh để phù hợp với các phong trào ‘phi thực dân hóa’, ‘phi tập trung hóa’ hay ‘phi vật chất hóa’, phù hợp với kỳ vọng của các chuyên gia phương Tây đối với nghệ thuật ra đời từ thực dân và chiến tranh, như Việt Nam.

Bùi Công Khánh đặt mối quan tâm xã hội vào men gốm Bát Tràng; Lê Thúy, Nguyễn Thị Châu Giang nâng niu vòng đời, thân phận con người trên tranh lụa; Nguyễn Thúy Hằng phơi bày những ám ảnh cá nhân bằng truyện hư cấu, kể bằng sơn dầu trên toan; Oanh Phi Phi, Hoàng Thanh Vĩnh Phong, tìm tòi và thể nghiệm những khả năng mới của sơn mài; Richard Streitmatter-Tran tiếp tục “biểu diễn” với cơ thể con người, thông qua việc mài dũa kỹ năng vẽ chân dung của mình; Võ Trân Châu tái hiện và chắp vá những ký ức về lịch sử Đông Dương trên những tấm “khảm” tái chế từ vải vụn.

Triển lãm “VIE…” tôn vinh hành trình của nghệ sĩ để đạt được sự tổng hợp tuyệt vời giữa khái niệm nghệ thuật, kỹ thuật truyền thống và sự kết nối với cuộc sống địa phương. Triển lãm lần này cũng là khởi đầu cho sự hợp tác và cam kết lâu dài giữa A2Z Art Gallery và nghệ thuật Việt Nam trong tương lai.

Triển lãm kéo dài từ 02/03 – 01/04/2023 từ 11h – 19h, thứ Hai đến thứ Bảy tại A2Z Art Gallery, 24 rue de l’ Echaudé, Paris VI

Dịch và biên tập: May