Coco (2017): Khi cái chết không phải là chia xa

Trên thực tế, toàn bộ những nét đặc sắc này lại hoàn toàn đối lập với nhân vật chính của chúng ta trong Coco: Cậu bé Miguel sống trong một gia đình không có âm nhạc, họ quyết tâm bài trừ toàn bộ từng nốt nhạc ra khỏi ngôi nhà vì ông sơ nhạc sĩ đã bỏ cả gia đình để theo đuổi sự nghiệp cầm ca. Thế nhưng âm nhạc vẫn chảy trong Miguel, trên con đường chạm đến giấc mơ, cậu lại vô tình lọt vào Thế Giới Linh Hồn và dấn thân vào hành trình đi tìm nguồn cội của mình.

Đạo diễn Lee Unkrich (người từng đạo diễn Toy Story 3) đã tập trung vào việc tôn trọng những nét văn hóa đặc biệt của người Mexico để từ đó tạo nên một bộ phim được dẫn dắt từ chính gốc rễ ấy, kể cả cái chết.

Cái chết và âm nhạc chính là chìa khóa để mở ra thế giới trong Coco. Sự đối lập của hai từ khóa này cũng đã nói lên mức độ khó nhằn của câu chuyện. Nhưng đội ngũ làm phim đã vô cùng thành công trong việc dùng cái chết để khắc họa tình cảm gia đình, dùng âm nhạc để tạo ra một câu chuyện lấp lánh diệu kì về ước mơ, và đặc biệt vẫn bám sát vào nền văn hóa lạc quan, rực rỡ sắc màu của người Mexico.

Gia đình là tất cả

Người Mexico sống theo một gia đình lớn với nhiều đời, gia đình chính là một trong những yếu tố quan trọng với xã hội Mexico từ xa xưa. Họ đặc biệt ý thức về trách nhiệm của mình với máu mủ trong gia đình, kể cả bà con họ hàng. Mọi thành viên đều liên hệ chặt chẽ với nhau, người lớn được tôn trọng và bữa ăn gia đình là trên hết. Cũng chính từ đó mà mâu thuẫn càng dễ xảy ra giữa các thế hệ, khi bọn trẻ ngày càng phân vân giữa nguyện vọng cá nhân và mong muốn của gia đình.

Hành trình của Miguel cũng bắt nguồn từ đó khi bộ phim mở đầu với câu chuyện của một người chồng bỏ vợ, người cha bỏ con đi theo tiếng gọi của âm nhạc. Để rồi khi lớn lên, dù bị cách ly khỏi âm nhạc, Miguel luôn cảm thấy có một dòng chảy giai điệu đang cuộn trong mình. Dễ lầm tưởng Coco sẽ là một câu chuyện về sự kỳ diệu của âm nhạc, về tiếng gọi của con tim và ý chí chinh phục ước mơ, nhưng không, nó đề cao gia đình. Âm nhạc chỉ đóng vai trò là chất xúc tác, một cầu nối tuyệt đẹp để nâng đỡ câu chuyện.

Hẳn cũng vì thế mà một phim ngắn về câu chuyện về gia đình cũng được đi kèm với Coco mang tên Olaf’s Frozen Adventure. Lấy bối cảnh của Frozen, câu chuyện nói về hành trình cậu người tuyết Olaf đi tìm truyền thống gia đình để gắn kết tình cảm giữa Elsa và Anna. Lẽ ra đây phải là bàn đạp cảm xúc khi nhấn mạnh về tình cảm gia đình để Coco được thăng hoa hơn. Nhưng không, Olaf’s Frozen Adventure lại là một câu chuyện có nội dung hời hợt và dài tận… 20 phút. Dẫu sao cũng thật may mắn vì Coco đã bù lại được hết những khuyết điểm của Olaf’s Frozen Adventure với màn dẫn dắt nội dung quá tuyệt vời, khiến không ít người xem phải rơi nước mắt. Câu chuyện gia đình sâu sắc hơn rất nhiều, đặc biệt là khi để cập đến cái chết.

Cuộc sống ngập tràn màu sắc sau cái chết

Lật lại lịch sử một chút, cách đây hơn 500 năm, Tây Ban Nha biến Mexico thành thuộc địa, họ vô cùng sợ hãi khi người dân nơi đây thách thức cái chết bằng một lễ hội có truyền thống hơn 3000 năm. Họ tìm mọi cách để xóa bỏ nhưng nó vẫn tồn tại qua thời gian, minh chứng cho niềm tin mãnh liệt của người dân Mexico đối với lễ hội văn hóa độc đáo này. Ai cũng sẽ chết hai lần, một là khi ngừng thở, và hai là khi không còn ai nhớ đến mình nữa. Cái chết được lý giải như sự tiếp nối nhằm phát triển, thế hệ mới tưởng nhớ thế hệ cũ để trân trọng rồi tiếp tục hành trình sống. Con người cũng không còn bị chia xa bởi cái chết mà là đoàn tụ với cội nguồn của mình.

Với bối cảnh đó, hành trình của cậu bé Miguel đến Thế Giới Linh Hồn ma mị không hề u ám mà được lấp đầy bởi những con linh thú rực rỡ lấy cảm hứng từ Alebrije (Những sinh vật huyền ảo xuất hiện trong nghệ thuật điêu khắc dân gian Mexico), những bộ xương di động và một thế giới rực rỡ đầy màu sắc. Thế nhưng thế giới của người chết không quá viễn tưởng hay xa lạ, nó có những hệ thống y hệt trần gian, từ tàu hỏa cho đến sân khấu âm nhạc hoành tráng. Ở đó gần gũi vì nó rất “Người”, rất “Mỹ Latin” nhưng cũng đầy bất ngờ dưới bàn tay nhào nặn của Pixar. Ở mảng này, Pixar đã quá xuất sắc trong việc xây dựng Thế Giới Linh Hồn và tạo hình cho những bộ xương, từ vẻ ngoài cho đến chuyển động.

Một trong các nhân vật chính của phim, ca sĩ vĩ đại Ernesto de la Cruz được lấy hình tượng từ nhiều ngôi sao sáng chói của thời kì hoàng kim trong điện ảnh Mexico (thập niên 30 đến 60) như Pedro Infante và Jorge Negrete. Bên cạnh đó là một dàn diễn viên lồng tiếng đậm chất Latin, Coco gần như mang trong mình tham vọng lan tỏa bầu không khí sôi nổi ấy một cách trọn vẹn nhất. Chính vì thế âm nhạc trong Coco được thể hiện đầy phóng khoáng, từ nhạc nhẹ cho đến những điệu nhảy quyến rũ. Tuy nhiên, đây cũng là một cái khó khi nó không mang nhiều tính đại chúng, đôi khi là khó nghe với phần đông khán giả. Nhưng cũng đáng để đánh đổi vì nhờ đó mà cái chất Mexico thấm đẫm từ âm nhạc, hình ảnh cho đến câu chuyện. Như anh nhạc sĩ đường phố Chicharrón trong Coco đã nói: “Âm nhạc Mexico tràn đầy đam mê – mỗi bài hát là một tác phẩm man mác, một tình sử bi tráng đầy cảm xúc.”

Và những câu chuyện huyền thoại xứ Mexico

Hơn hết, các nhà làm phim của Coco còn “len lén” bỏ vào đó những gợi nhắc thú vị về hình ảnh gần gũi của Mexico. Có một huyền thoại nho nhỏ trong kí ức của những đứa trẻ Mỹ Latin gọi là “Huyền thoại La Chancla”.

Đó là hình ảnh các bà, các mẹ cầm dép lê phét vào mông lũ trẻ mỗi khi chúng hư hỏng. Chẳng khó để nhận ra hình ảnh đó ở bà của Miguel, nó vừa buồn cười, vừa đáng sợ nhưng vô cùng tình cảm và ngọt ngào. Chi tiết này minh chứng cho sự kỳ công và tấm lòng của những người làm phim, họ khai thác mọi ngóc ngách của một nền văn hóa và từ đó khai triển câu chuyện một cách vô cùng mượt mà.

Nói về cái chết nhưng vô cùng lạc quan. Coco là một bộ phim tuyệt vời để giải thích cho trẻ con và an ủi người lớn khi nhắc đến cái chết. Điểm nhấn của Coco là thế giới rực rỡ và nền văn hóa đậm chất Mexico nhưng không vì thế mà lu mờ một cốt truyện tràn đầy cảm xúc về gia đình. Dù dễ đoán nhưng câu chuyện của Coco có thể chạm đến trái tim với kết cấu phim vô cùng mượt mà. Sẽ không ngoa khi cho rằng Coco là một trong những đứa con cưng của Pixar và là một ứng cử viên sáng giá cho Oscar năm nay.

Phim đang được chiếu tại các rạp trên toàn quốc.

Biên tập: iDesign
Minh họa: Uyển Linh

Cùng tác giả

#Tag

Cà Phê - Trà Đá coco idesignvn mexico phim ảnh phim hoạt hình coco review tua phim văn hóa

iDesign Must-try

Làng lụa Mã Châu
Làng lụa Mã Châu
/Làng Thêu Làng Lụa/ là series giới thiệu các làng nghề thêu và lụa truyền thống của Việt Nam, qua đó truy tìm những đặc trưng trong từng sản phẩm,…
Làng thêu Văn Lâm
Làng thêu Văn Lâm
/Làng Thêu Làng Lụa/ là series giới thiệu các làng nghề thêu và lụa truyền thống của Việt Nam, qua đó truy tìm những đặc trưng trong từng sản phẩm,…
Làng lụa Vạn Phúc - Hà Đông
Làng lụa Vạn Phúc - Hà Đông
/Làng Thêu Làng Lụa/ là series giới thiệu các làng nghề thêu và lụa truyền thống của Việt Nam, qua đó truy tìm những đặc trưng trong từng sản phẩm,…
‘Dyal Thak’ - cuộc sống trên cao nguyên Tây Tạng
‘Dyal Thak’ - cuộc sống trên cao nguyên Tây Tạng
Tây Tạng là một nơi xa xăm, rất xa sự hiểu biết của hầu hết mọi người. Truyền thông phương Tây chỉ nói về khu vực này khi nó dính…
Xem Trung Võ làm mới các tác phẩm văn học trong Vang bóng một thời của nhà văn Nguyễn Tuân
Xem Trung Võ làm mới các tác phẩm văn học trong Vang bóng một thời của nhà văn Nguyễn Tuân
Yêu thích những tác phẩm đến từ tập truyện Vang bóng một thời, Trung Võ đã quyết định vẽ một bộ tranh minh hoạ cho 12 chương của sách với…
Đạt Đỗ và bộ chữ Việt - ‘Mình lấy chất liệu như thế nào, thể hiện điều đó ra sao?’
Đạt Đỗ và bộ chữ Việt - ‘Mình lấy chất liệu như thế nào, thể hiện điều đó ra sao?’
“Tới hiện tại mình vẫn không nhận bản thân là nhà thiết kế con chữ, mình chỉ tự nhận là người truyền cảm hứng dựa trên các câu chuyện về…