Phân tích thiết kế phần mềm Tinder và nguyên lý hành vi người dùng

Bằng cách hỗ trợ người dùng thông qua các bước đi nhỏ nhất, bạn có thể dẫn dắt họ đến bất cứ nơi đâu.

Là một người đam mê tâm lý hành vi, tôi thích phân tích thiết kế của các phần mềm phổ biến để tìm ra nguyên lý mà họ đã vận dụng để thu hút và kết nối với người dùng. Hôm nay tôi sẽ chia sẻ về phương thức mà Tinder chào đón người dùng mới, tạo thói quen sử dụng, kiểm soát hành vi và khiến chúng ta cứ mãi sử dụng nó.

Tác giả: Vitaly Dulenko


Màn hình đăng kí tài khoản

Tinder chỉ đưa ra lựa chọn đăng nhập trong lần đầu bạn sử dụng phần mềm. Nếu thông tin đăng nhập không có trong hệ thống dữ liệu, bạn sẽ đi đến bước đăng kí tài khoản. Nếu đã có tài khoản bạn sẽ đăng nhập trực tiếp vào phần mềm. Tinder hỗ trợ 2 cách đăng nhập thông qua tài khoản Facebook hoặc số điện thoại. Bên cạnh đó còn một lựa chọn đăng nhập khác đó chính là ‘Đăng nhập bằng tài khoản email’. Tuy nhiên lựa chọn này chỉ được hiển thị sau khi bạn nhấn vào đường dẫn ‘Trouble Logging in?’.

Đó là ví dụ về phương thức mà Tinder xây dựng cấu trúc chọn lựa cho người dùng. Họ sẽ không đưa cho bạn tất cả lựa chọn đăng nhập khả thi cùng lúc bởi họ biết rằng càng có nhiều lựa chọn thì việc đưa ra quyết định càng khó khăn. Tinder giới hạn các chọn lựa với cái được ưu ái nhất được đặt mặc định.

Họ cũng giúp người dùng an tâm khi sử dụng tài khoản Facebook để đăng nhập bằng dòng thông báo Tinder sẽ không đăng tải bất cứ thứ gì lên Facebook của bạn.


Đăng nhập bằng số điện thoại

Rất thông minh! Phần mềm sẽ tự động đánh số điện thoại của bạn và xác nhận yêu cầu sử dụng. Vậy thì có gì là thông minh ở đây? Tinder biết được cốt lõi của việc kích thích con người:

Nếu bạn muốn mọi người thực hiện điều gì, hãy khiến mọi thứ dễ dàng nhất có thể.

Đó là điểm chính trong thuyết hành vi của BJ Fogg. Bạn cần 3 yếu tố để khiến ai đó thực hiện hành vi nhất định: Động lực, Khả năngKích Thích. Kết hợp cả ba sẽ tạo ra công thức cơ bản nhất của hành vi con người. Để làm một điều gì đó thì con người cần các yếu tố như mong muốn, khả năng và xúc tác để thực hiện hành động. Việc quản lý động lực của con người rất khó, tuy nhiên bạn có thể dễ dàng điều khiển khả năng thực hiện hành vi.

Bạn có nhớ ra lần thứ mấy mình bước vào nhà bếp và giơ tay lấy vội một chiếc bánh quy không? Trong thâm tâm bạn đã định uống nước hay gì đó chứ không hề muốn ăn bánh. Tuy nhiên chiếc bánh quy ngon lành xuất hiện trước mặt bạn và việc vớ tay lấy nó thật dễ dàng sẽ khiến chúng ta lấy bánh ăn, thậm chí dự định ban đầu không phải như thế.

Tinder sử dụng mọi lựa chọn khả thi để giảm thiểu số lượng tương tác từ người dùng. Thậm chí tôi không cần phải nhớ số điện thoại của mình để điền vào mà chỉ cần nhấn một cái mà thôi. Mã quốc gia đã được điền sẵn dựa vào vị trí cài đặt trong điện thoại, vì vậy tôi không cần phải tìm kiếm trong một danh sách dài thượt.

Hãy nhìn vào giao diện màn hình. Nó không hề chứa quá nhiều các yếu tố UI, do đó tôi có thể tập trung thực hiện một tác vụ. Sự tập trung của người dùng là có giới hạn và thời gian của họ cũng thế. Bạn cần phải cân nhắc yếu tố này khi thiết kế sản phẩm.

Phần đăng kí tài khoản thường yêu cầu người dùng điền vào nhiều thông tin. Đó chính là khoảnh khắc người dùng có thể từ bỏ. Chúng ta thường lười biếng và không hề muốn thực hiện quá nhiều hành vi không cần thiết. Bạn có thể hỗ trợ người dùng trong tình huống này bằng cách chia nhỏ các tác vụ phức tạp. BJ Fogg có chia sẻ:

Bằng cách hỗ trợ người dùng thông qua các bước đi nhỏ nhất, bạn có thể dẫn dắt họ đến bất cứ nơi đâu.

Một nút lệnh lớn sáng màu được đặt ngay trên bàn phím. Hãy nhớ rằng một tác vụ nào đó càng dễ hoàn thành thì mọi người càng có xu hướng thực hiện. Chi tiết nút lệnh này đủ lớn để bạn nhấn vào mà không gây ra sai phạm nào khác. Nếu nút lệnh này đặt ở góc phải phía trên của màn hình, được thay thế bằng một biểu tượng nhỏ và đường dẫn thì theo bạn cái nào dễ tương tác hơn?

Các phần điền thông tin được tự động hóa nên bạn cũng không cần phải nhấn chọn trước để bàn phím xuất hiện. Việc giới hạn các yếu tố trên màn hình Tinder cũng giúp người dùng tránh thao tác thêm. Thật tuyệt vời! Tôi chỉ cần chạm một cái và Tinder làm tất cả mọi thứ.

Bước tiếp theo là xác minh số điện thoại. Ngay lập tức Tinder sẽ gửi mã thông qua tin nhắn SMS và một lần nữa phép màu lại xuất hiện! Tôi không cần phải mở tin nhắn, sao chép hay ghi nhớ mật mã được gửi, trở về giao diện phần mềm và gõ chúng vào. Tinder đã làm tất cả mọi thứ cho tôi! Phần mềm tự động trích xuất mật mã và thực hiện các bước tiếp theo. Xin nhận của tại hạ một lạy! Quả thật đây là một phần mềm đi đầu trong việc giảm thiểu lượng tương tác từ người dùng. Vì tôi không có tài khoản Tinder trước đó nên phần mềm đã kiểm tra bằng số điện thoại của tôi và gửi thông tin đăng kí.


Quá trình đăng kí tài khoản

Quá trình đăng kí tài khoản gồm nhiều bước. Tinder rất nhất quán trong việc đưa ra một tác vụ trong mỗi bước. Tôi không hề có ý rằng phương pháp này sẽ hiệu quả trong mọi trường hợp vì nó còn phụ thuộc vào ngữ cảnh. Phần điền thông tin chính được tự động hóa, bàn phím cũng sẵn sàng và nút lệnh thao tác vô cùng dễ dàng.

Bên cạnh đó, Tinder cũng sử dụng hệ thống thu thập thông tin chủ động – ‘Tên của tôi là …’. Phương pháp này sẽ tạo ra cảm giác đang trò chuyện với người dùng. Mọi thứ được xây dựng dựa trên góc nhìn của người dùng – không phải ‘Tên của bạn là …’ mà là ‘Tên của tôi là …’. Điều này sẽ cho người dùng có cảm giác làm chủ khi tạo tài khoản.

Nhân tiện, hãy nhìn thiết kế của thanh công cụ thể hiện tiến độ ở phía trên màn hình.

Nó có vai trò vô cùng quan trọng khi cho người dùng biết được thời gian hoàn tất quá trình, đưa ra phản hồi về trạng thái hiện tại và tạo động lực vì nó cung cấp nhận xét ngay lập tức về quá trình thực hiện tác vụ. Các chỉ số cũng đóng vai trò như một báo hiệu về lượng thời gian đã trôi qua. Khi nhận ra mình đã làm xong một hoặc hai bước thì bạn sẽ có xu hướng hoàn thành cả quy trình. Mọi thứ đã được điền vào sẵn sàng tạo cho người dùng cảm giác tin tưởng rằng họ đã đi được 1/5 chặng đường.

Một điểm đáng chú ý ở đây là phần mềm không gửi email ‘Xác nhận địa chỉ email’ về cho người dùng ngay sau đó. Đây là một lựa chọn hợp lý để họ không bị phân tâm cũng như mất đi động lực và tập trung vào phần mềm.

Chú ý rằng Tinder sử dụng bàn phím kiểu số và sử dụng dạng dữ liệu liền mạch cho phần thông tin ngày tháng năm sinh. Có rất nhiều cách để thể hiện thông tin này, một trong số đó là chia nhỏ nó thành 3 miền sử dụng tác vụ con quay hoặc kéo thả.

Đây có thể là một kiểu trình bày thông tin hữu hiệu hỗ trợ việc chọn ngày tháng năm mà bạn không nhớ rõ. Tuy nhiên mỗi người dùng đều nhớ ngày tháng năm sinh của họ vì đây là thông tin cá nhân vô cùng quan trọng tựa như tên gọi vậy. Mọi chuyện sẽ trở nên dễ dàng khi bạn tự mình gõ loại thông tin mình đã nằm lòng này thay vì phải kéo chọn.

‘Tên ở trường’ là phần thông tin tùy chọn. Tinder muốn người dùng có thêm các lựa chọn phụ thêm bên cạnh các thông tin bắt buộc. Thông tin tùy chọn có trạng thái gần giống như loại bắt buộc với điểm khác nhau duy nhất là nút ‘Bỏ qua’ nằm ở góc trên màn hình. Chi tiết này rất khó để nhận ra và ngón tay tôi quá ngắn và lười biếng để nhấn chọn. Sau khi đã hoàn tất những bước trước đó thì người dùng cũng cảm thấy dễ dàng khi thực hiện bước này.


Chèn hình ảnh

Bước tiếp theo là tải lên một vài ảnh cá nhân cho tài khoản của mình. Cái này khá quan trọng vì đây sẽ là diện mạo cá nhân mà người khác thấy nên phải chọn lựa thật kĩ càng.

Để tải ảnh lên Tinder, phần mềm sẽ cần sự cho phép truy cập ảnh từ điện thoại. Trước khi hộp thoại ‘Cho phép …’ bật lên thì họ sẽ hiển thị thêm một giao diện màn hình nữa. Phần mềm sẽ giải thích lý do vì sao nó cần bạn cho phép truy cập thông tin. Tại sao lại xuất hiện thêm một giao diện màn hình nữa? Bạn sẽ tự hỏi tại sao lại không bỏ qua bước này? Lý do đằng sau liên quan đến một thuyết tâm lý gọi là Kích hoạt (Priming).

Thuyết tâm lý này liên quan đến việc đưa ra dấu hiệu đại diện hoặc mối liên hệ cụ thể cho trí nhớ trước khi thực hiện hành động nào đó. Ví dụ, người ta sẽ thấy từ màu đỏ nhanh hơn là nhận ra từ quả táo. Bằng kĩ thuật này, Tinder đã kích thích người dùng thực hiện tác vụ tiếp theo. Thật tài tình!


Kích hoạt dữ liệu vị trí

Nút lệnh ‘Hoàn thành’ ở bước trước đó khiến người dùng tin rằng đó là bước cuối cùng. Tuy nhiên sau đó lại xuất hiện thêm một tác vụ khác nữa là ‘Kích hoạt thông tin vị trí’. Đây chính là cách thức Tinder hoạt động – Tìm ra một nửa xung quanh mình. Họ cũng sử dụng kĩ thuật kích hoạt để đưa ra giải thích trước khi khung hội thoại yêu cầu sự cho phép xuất hiện.

Hãy chú ý đến cách dùng từ của họ. Đầu tiên họ sẽ cho biết rằng việc bật vị trí là yêu cầu bắt buộc khi sử dụng phần mềm. Bên cạnh đó cũng xuất hiện một nút lệnh ‘Thông tin thêm’ màu xám để dẫn bạn đến một màn hình tác vụ khác. Ở đây Tinder sẽ giải thích lý do vì sao bạn nên bật vị trí bởi bạn có thể tìm được đối tượng phù hợp ở gần. Quả thật đây là một cách hữu hiệu để xin phép truy cập thông tin!


Chào mừng bạn đã gia nhập cộng đồng!

Diddly Doodly!

Sau quá trình hướng dẫn sử dụng nhanh thì ngay lập tức tôi thấy phần thẻ ghép đôi đầu tiên của mình. Hầu hết các loại thông tin này đều được trình bày dưới dạng ảnh đại diện. Đây là một cách hữu hiệu để thu hút sự chú ý của người dùng bởi mọi người thường có xu hướng chú ý và nhận diện khuôn mặt của người khác.

Thiết kế thẻ ghép đôi rất đơn giản với các thông tin như ảnh, tên, tuổi, giới thiệu ngắn và/hoặc khoảng cách giữa hai người. Tinder cũng giới hạn số lượng thông tin về người dùng bằng cách giảm các yếu tố nhận thức ban đầu.

Khi chọn vào thẻ ghép đôi bạn sẽ thấy phần hướng dẫn tiếp theo về cách tương tác với nó. Đây là thời điểm thích hợp bởi tôi thật sự rất cần nó để sử dụng phần mềm

Phần giao diện chính rất quan trọng bởi đây là yếu tố giữ chân người dùng. Bạn sẽ thấy một đối tượng ghép đôi và trong thâm tâm sẽ tò mò người tiếp theo là ai. Bạn sẽ cứ lướt mãi để tìm hiểu thêm nhiều đối tượng nữa. Đây là tiền đề cho thiết kế thanh cuộn vô tận của Facebook hoặc Instagram. Đồng thời khi mở phần mềm, bạn không biết được mình có bao nhiêu lượt thích cũng như số lượng đối tượng mới. Mong muốn được biết những thông tin này sẽ khiến bạn mở phần mềm và tạo ra một vòng lặp thói quen:


Tiếp nhận kích thích → Thực hiện hành động → Có thành quả → Tiếp tục thực hiện.

Bạn sẽ nhận một thông báo từ Tinder rằng có ai đó đã thích bạn (kích thích ngoại biên) hoặc bạn sẽ cảm thấy bản thân có mong muốn kiểm tra xem ai đã thích mình (kích thích nội hàm). Loại kích thích này khiến bạn lấy điện thoại và mở phần mềm (hành động). Ngay sau đó, bạn sẽ có được thành quả là những lượt thích, ghép đôi hoặc tin nhắn mới. Bạn kiểm tra các hồ sơ mới, lướt xem thẻ ghép đôi, trả lời tin nhắn và khiến bạn đầu tư nhiều thời gian và chú ý của bản thân đến tài khoản. Bạn làm điều này với hi vọng có được nhiều thành quả hơn trong tương lai và vòng lặp cứ tiếp tục.

Điều quan trọng hơn chính là thành quả thu về vô cùng đa dạng, nó thay đổi mỗi lần bạn mở phần mềm. Điều này giúp kích thích người dùng mở phần mềm thường xuyên hơn bởi họ sẽ không biết điều gì sẽ xảy ra sắp tới.

Bạn có thể chia sẻ hồ sơ ghép đôi với bạn bè để tìm hiểu ý kiến của họ. Đây quả là một ý tưởng thú vị. Bên cạnh đó nó cũng là một cách rất hay để quảng bá phần mềm đến bạn bè người dùng. Thay vì hỏi ‘Bạn có muốn giới thiệu phần mềm đến bạn bè?’ thì Tinder đã kết hợp lời mời cùng với nhu cầu của người dùng.

Khi lướt qua các hồ sơ ghép đôi tôi đã có 9 lượt thích! (Mẹ ơi con nổi tiếng rồi). Các chi tiết thông báo báo được kết hợp với tác vụ quét ngay lập tức thu hút sự chú ý của bạn. Vậy thì bạn có muốn biết được làm sao mà tôi có những lượt thích này không?

Để thấy được những hồ sơ này tôi đã phải nâng cấp lên tài khoản hạng Vàng. Tinder đã ứng dụng thành công quy luật mối quan tâm của con người đến suy nghĩ của người khác về họ. Trong cuộc sống xã hội, chúng ta sử dụng nhiều tín hiệu nhận và gửi khác nhau. Đó là cách thức chúng ta chọn người bạn đời cho mối quan hệ tương lai, trong công việc và vâng vâng. Mọi người muốn biết những ai đã thích họ, tuy nhiên trước đó hãy nâng cấp tài khoản cái đã. Mọi thứ hợp lý vô cùng.

Màn hình giao diện cực đẹp! Một điểm cần chú ý là thời điểm bạn chuyển từ tài khoản miễn phí sang loại trả phí. Tinder sử dụng lời lẽ hợp lý khi nói về lợi ích của việc nâng cấp tài khoản. Họ cho tôi thấy số lượng người thích tôi để khiến mình có động lực sử dụng.

Các gói đăng kí được thể hiện theo trật tự khá thú vị, sắp xếp từ mắc nhất đến rẻ nhất. Gói đăng kí đầu tiên đóng vai trò làm tiêu chuẩn để so sánh với những gói khác. Thời gian 12 tháng có vẻ hơi nhiều nhưng lại có chi phí rẻ hơn so với các gói khác. Gói 6 tháng là lựa chọn hợp lý nhất trong trường hợp này vì thời hạn không quá dài và chi phí rẻ hơn gói 1 tháng.

Gói đăng kí được tính theo tháng nên đó là lý do mà ‘gói một tháng’ sẽ mắc hơn so với các gói khác. Tuy vậy các gói còn lại sẽ có thời hạn 6 và 12 tháng cho một lần thanh toán, do đó chi phí tổng cuối cùng sẽ cao hơn gói 1 tháng. Tuy nhiên nếu muốn so sánh những chi phí như thế này, bạn cần phải mở máy tính ra và làm phép toán. Mọi người thường rất lười, ít ai trong số họ sẽ làm điều này đặc biệt là khi ‘gói 6 tháng’ có vẻ rẻ hơn khi tiết kiệm đến 37% và được chọn lựa mặc định trước.

Tôi nghĩ đó là gói đăng kí phổ biến nhất của Tinder. Họ cũng đã thể hiện điều này khi gắn nhãn ‘Phổ biến nhất’ trên gói này. Quả là một bước đi thông minh. Khi đưa ra quyết định, người ta thường chọn những thứ phổ biến hoặc thịnh hành nhất, ví dụ như món ngon nhất trong ngày, từ bạn bè giới thiệu và vâng vâng. Đó là một phương pháp hữu hiệu để trấn an người dùng rằng đây là gói đăng kí hợp lý nhất.

Tôi đã xem qua một vài người đã thích tôi – Nhìn xem một trong số họ là những hồ sơ được chọn nhiều nhất. Hãy cùng xem thử nhé.

Ở đây họ lại yêu cầu nâng cấp tài khoản Vàng lần nữa. Có vẻ hay nhưng đưa ra quyết định là một trong những điều khó khăn nhất trong cuộc sống của chúng ta. Việc cung cấp cho người dùng danh sách các hồ sơ ghép đôi sẽ khiến họ thực hiện các bước tiếp theo, đặc biệt là nếu bạn giới hạn hồ sơ và thời gian.

Đây là hiệu ứng ‘Khan hiếm‘ (‘Scarcity‘) – Chúng ta sẽ coi trọng một thứ nào đó khi việc đạt được nó vô cùng khó khăn. Đồng thời người ta cũng sẽ nghĩ đến mối tương quan giữa sự hiện diện và chất lượng. Nếu thứ gì đó càng hiếm thì nó sẽ vô cùng đáng giá. Việc giới hạn thời gian cho các lựa chọn có sẵn sẽ tác động đến việc người ta có tâm lý sợ đánh mất nó. Phương pháp này thường được sử dụng đi kèm với một vài lợi ích trước mắt như giảm giá hoặc phần thưởng bổ sung.


Kết luận

Như các bạn thấy, Tinder nắm rất rõ bản chất con người. Họ ứng dụng thành công những kỹ thuật tâm lý và nguyên lý hành vi khác nhau để chào đón và thu hút người dùng.

*Tất cả những hình ảnh và trademarks đều thuộc bản quyền tác giả tương ứng.

Tác giả: Vitaly Dulenko
Người dịch: Đáo
Nguồn: UX Planet

Cùng tác giả

#Tag

design technique hành vi người dùng thiết kế app thiết kế tinder tinder ux/ui

iDesign Must-try

12 bài viết được yêu thích nhất tại iDesign năm 2022
12 bài viết được yêu thích nhất tại iDesign năm 2022
Trước khi kết thúc năm 2022 và bước sang năm 2023 đầy hứa hẹn, hãy cùng chúng mình điểm lại 12 bài viết được các độc giả yêu thích nhất…
Một giờ của bạn đáng giá bao nhiêu?
Một giờ của bạn đáng giá bao nhiêu?
Thời gian là một thứ vô cùng giá trị, điều này được nhắc nhiều và không cần phải bàn cãi thêm. Nhưng có vẻ như từ “giá trị” chưa đủ…
Seniors sẽ muốn ‘hack’ quy trình làm việc
Seniors sẽ muốn ‘hack’ quy trình làm việc
“Juniors want to Skip the process. Seniors want to Hack the process.” (Tạm dịch: Juniors muốn bỏ qua quy trình. Còn Seniors muốn hack quy trình.) Trong lần gần đây…
Tại sao khách hàng lại khó hài lòng đến như vậy?
Tại sao khách hàng lại khó hài lòng đến như vậy?
Có hàng nghìn meme, ảnh gif, video trên internet nói về việc thất vọng khi làm việc với Client (khách hàng). Đặc biệt hơn, nếu chúng đến từ những người…
The Visceral Emotional
The Visceral Emotional
Con người hình thành cảm xúc với một đối tượng ở ba cấp độ: visceral (nội tạng), behavioral (hành vi) và reflective (phản xạ). Visceral Emotional (Cảm xúc nội tạng)…
Để ngọn lửa bên trong luôn giữ cho bạn ấm áp
Để ngọn lửa bên trong luôn giữ cho bạn ấm áp
Làm thế nào để tiếp tục yêu và thiết kế với sự đam mê ban đầu? Hay nói cách khác “Làm thế nào để giữ ngọn lửa đam mê”, đây…