Julie Gautier là nghệ sĩ lặn tự do kiêm đạo diễn, những thước phim của cô ấy như Free Fall, Ocean Gravity, Narcose hay gần đây nhất là AMA đều có sức hút kỳ lạ khiến người xem có thể tự mình cảm nhận và đắm chìm vào cuộc sống muôn màu dưới đại dương xanh. Đồng hành cùng Julie là chồng cô, Guillaume Néry – quán quân lặn tự do nổi tiếng. Cùng với nhau, họ lập ra hãng film Les Films Engloustis.

Nếu bạn mê đắm đoạn phim ngắn AMA gần đây viral trên mạng xã hội, xin mời bạn đọc bài phỏng vấn Julie Gautier để hiểu thêm về nữ đạo diễn người Pháp này. Bài phỏng vấn được thực hiện bởi panthalassa. Cây Thành Thị xin được lược dịch lại, mời các bạn theo dõi!

Theo dõi các bộ phim của Julie, tôi thấy Julie hình như có xu hướng khiến mọi người quên đi chúng được quay dưới nước, đúng thế không?

Chính xác! Chúng tôi muốn bạn thấy con người như thể được sinh ra trong chính môi trường tự nhiên này đang sử dụng sự chuyển động kì diệu của dòng nước một cách tự nhiên nhất. Chúng tôi không cố chứng tỏ gì ở đây, những thước phim của chúng tôi chắc chắn không phải là phim tài liệu. Trái lại, chúng tôi muốn làm những bộ film mà người xem phải tưởng tượng và được truyền cảm hứng nhiều hơn.

Julie được sinh ra ở đảo Reunion, không biết quê hương Reunion có ảnh hưởng gì đến các tác phẩm của chị không?

Reunion là vùng đất được bao bọc xung quanh bởi nước, chúng tôi đi bộ dọc các bờ biển và bơi trên biển Ấn Độ Dương. Cha tôi là thợ đánh cá bằng lao – người đã dạy cho tôi câu cá từ năm 11 tuổi. Từ bé, tôi đã có mối quan hệ gần gũi với nước, như kiểu nó chảy trong huyết quản của mình vậy.

Bắt cá bằng lao, và rồi sau đó là lặn tự do?

Đúng vậy, tôi bắt đầu lặn tự do vào năm 18 tuổi. Tôi nhận ra nó là bộ môn khá đặc biệt nên đã bắt đầu tham gia thi đấu, lập ra một số kỷ lục trong môn lặn sâu tự do. Khi tôi gặp Guillaume Néry, tôi lại tham gia thi đấu lần nữa, nhưng tôi chưa bao giờ cảm thấy mãn nguyện.

Tôi lặn chủ yếu để bắt cá và khám phá thế giới dưới đại dương. Chưa bao giờ tôi xem lặn như một điều tách biệt, thế nên việc ép bản thân mình đi theo một cọng cáp, và phải lặn vào một ngày cụ thể, theo một số điều kiện cụ thể là điều cực kỳ khó với tôi. Lặn tự do là khi cơ thể cùng nhịp với cảm xúc và cảm nhận, lặn bất cứ khi nào bản thân muốn, tôi cũng khám phá ra rằng: niềm đam mê này còn giúp tôi sáng tạo nhiều hơn. Khi chúng tôi thực hiện Free Fall cùng với Guillaume, tôi đột nhiên nhận ra mình có thể sử dụng khả năng chuyển động và ở sâu dưới nước để sáng tạo hơn. Không còn câu hỏi nào về thành tích nữa. Vào ngày hôm đó, tôi tự nói với chính mình: “Đây rồi! Đây chính là lý do mình lặn.” Và cuối cùng thì tôi đã tìm ra con đường của mình.

Có phải những bộ film của Julie đều được thực hiện khi đang lặn tự do?

Chính xác, tuy nhiên có một số dự án như Narcose hay Beyonce Project, tôi làm việc với một nhà làm film dưới nước, là một thợ lặn dùng dưỡng khí để bắt những khoảnh khắc tĩnh. Free Fall và Ocean Gravity được quay hoàn toàn khi lặn tự do. Thú thật, quá trình thực hiện một bộ film lặn tự do sẽ dễ dàng hơn nhiều đấy. Giữa mỗi cảnh, chúng tôi có thể nói chuyện và ứng biến, nó trở thành một quá trình cực kỳ tự nhiên. Trong khi lặn bằng bình dưỡng khí, bạn phải chuẩn bị mọi thứ trước và hạn chế sáng tạo, những thay đổi đầy hấp dẫn.

Được biết Julie vừa đảm nhận vai trò của một nhà làm phim vừa làm đạo diễn?

Giữa tôi và chồng, chúng tôi có sự bổ trợ nhau khá tốt. Free Fall và Ocean Gravity là dự án của anh ấy, anh ấy là đạo diễn và cho phép tôi được quay với đam mê của mình. Free Fall bắt đầu hoàn toàn ngẫu nhiên khi Guilaume đang tham gia một cuộc thi. Đến thời điểm đó, tôi chưa từng cầm một chiếc máy quay nào trong đời mình cả, thế nên ý tưởng đầu tiên khá đơn giản. Guillaume thích làm những cú rơi tự do và bay dưới nước. Lúc đó chúng tôi đang ở Bahamas, cả hai lặn xuống một hố xanh khổng lồ, và Guillaume nhờ tôi chụp lại khoảnh khắc mà anh ấy bắt đầu chìm xuống. Nó thật sự tự nhiên! Còn Narcose, Beyonce Project hay phim ngắn gần nhất Ama là những dự án mà tôi tham gia dưới vai trò đạo diễn. Tôi cảm thấy mình giống như một tác giả viết lách hơn là đạo diễn (cười). Tôi thích viết, sáng tác ra những câu chuyện và biết chính xác từng khung hình từ trước đó.

Julie được truyền cảm hứng từ David Lynch, Christopher Nolan và Xavier Dolan. Vậy bạn có chịu ảnh hưởng từ cái nhìn nghệ thuật của họ không?

Tôi bị ảnh hưởng từ bất cứ thứ gì tôi thấy. Tôi không phân tích các bộ phim của David Lynch hay Terrence Malick nhưng khi coi chúng, tôi bị lay động hoàn toàn. Tôi tận hưởng những gì mình nhìn thấy và chìm đắm vào những cảm xúc riêng, ý tưởng và du lịch. Không có chút rào cản nào, chúng tôi có thể bỏ ra 3 năm mà không làm một bộ phim nào. Đúng hơn là tôi bị tác động bởi những nơi mà mình khám phá được, và khi ý tưởng xuất hiện, chúng tôi sẽ tạo ra một thứ gì đó.

Nói về thơ văn, hãy kể chúng tôi nghe thêm về thước phim ngắn mới nhất AMA?

Tôi nghĩ về AMA trong suốt 8 năm với ý tưởng là đem những vũ đạo trên mặt đất xuống nước. Các bạn biết đấy, nếu chỉ dừng lại như thế thì AMA sẽ hơi nhàm chán, vì chúng không có cốt truyện đặc sắc. 3 năm trước, gia đình tôi gặp một biến cố khó khăn, khi đó tôi quyết định đem những nỗi đau đó lên thước phim của mình. Tôi muốn khắc họa nỗi đau này, và sức mạnh mà chúng tôi có để vượt qua khủng hoảng nhờ cử động và ngôn ngữ hình thể – thường được thể hiện tốt hơn dưới nước. Chúng tôi tập luyện vũ đạo (sau 15 năm không đụng gì đến nhảy múa). Một lần nữa, tôi muốn quên đi môi trường nước, loại bỏ ý nghĩ về nó, và giữ các cử động một cách chính xác nhất. Nước giúp các bước nhảy trở nên nhẹ nhàng. Tôi nghĩ hầu hết phụ nữ đều thích AMA bởi vì đây là một bộ phim làm bởi phụ nữ, lột tả nỗi đau của một người phụ nữ.

Thế One Breath Around the World thì sao?

Nó là ý tưởng của Guillaume, nhưng chúng tôi đã làm cùng nhau. Chúng tôi muốn bắt giữ những khoảnh khắc, những nơi tuyệt vời mà cả 2 cùng khám phá, và tất cả những nơi chúng tôi mơ về. Ban đầu, chúng tôi không biết phải kể câu chuyện gì, và cần phải tìm một hướng đi chung nên nó làm chúng tôi tốn kha khá thời gian. Rồi chúng tôi tìm được môt ý tưởng cực kỳ đơn giản và trần trụi. Chuyến đi đầu tiên dẫn chúng tôi tới Mauritius để gặp lũ cá heo. Sau đó chúng tôi tới Philippines để gặp những người Badjaos – là những người thợ đánh cá đầu tiên với những kỹ năng bắt cá tuyệt vời. Họ có một liên kết cực kỳ mạnh mẽ với nước: Chúng ta chỉ là khách hàng của biển cả, nhưng người Badjaos thì sống với nó. Họ đưa chúng tôi quay lại những gì cơ bản nhất của việc kết nối với nước. Chúng tôi tới Mexico, Nhật Bản – nơi mà Guillaume luôn luôn mơ ước được ghé thăm. Chúng tôi cũng mới trở về từ Phần Lan và được trải nghiệm tuyệt vời khi lặn dưới một lớp băng tuyết. Tháng 11, hai vợ chồng sẽ đến Polynesia Pháp để chụp thêm ảnh của cá mập và cá voi.

Julie đã bao giờ nghĩ về việc truyền tải thông điệp bảo vệ biển chưa?

Dĩ nhiên! Khi mới bắt đầu, chúng tôi bị thu hút hoàn toàn bởi cái đẹp. Chúng tôi muốn thể hiện cảm xúc của mình dành cho bộ môn lặn tự do và hoàn toàn không có một thông điệp ngầm nào về việc bảo vệ môi trường. Tuy nhiên, sau vài năm tôi nhận ra rằng: các thước  phim không chỉ khai sáng cho công chúng về lối sống mà còn về sự tôn trọng nhất định dành cho thiên nhiên và biển cả. Một số khán giả nói “Bộ film của Julie đã thay đổi về cách nhìn nhận cuộc sống của họ: họ từ bỏ cuộc sống thành thị để trở thành hướng dẫn viên lặn tự do và để được gần gũi với thiên nhiên và nước hơn.” Chúng tôi sẽ có những dự án mới liên quan về vấn đề này.

Chia sẻ một chút về dự định tiếp theo của mình chứ Julie?

Tôi muốn quay dự án về nhựa năm tới và tạo ra một câu chuyện về hệ sinh thái. Tôi đã bắt đầu viết kịch bản và hiện tôi đang hợp tác với studio Forlane 6 – một cặp đôi người Hy Lạp – người sử dụng rác nhựa và tạo ra những mẩu hình nghệ thuật dưới nước. Là một fan cứng của truyện tranh, tôi cũng đang phát triển một dự án được truyền cảm hứng từ Les Fables Nautiques của Marine Blandin, mong quý vị đón nhận.

Nguồn: panthalassa
Hình ảnh: Guillaume Néry 
Người dịch: Cải

• Chiến dịch quảng cáo “Ocean of the Future” mô tả thuỷ cung rác nhựa của tương lai
• Game “Dumb Ways to Die” ra mắt phiên bản “Dumb ways to kill Oceans”
• Nurdle – Hạt nhựa đang âm thầm làm tổn thương đại dương