‘Tâm trí ta tựa như bầu trời’ - Quyển sách tranh mở ra cuộc hội thoại về chánh niệm

Những quyển sách tranh không chỉ dành cho thiếu nhi, kết nối thành viên trong gia đình qua việc đọc và dạy trẻ từ những giai đoạn đầu, mà còn là cách tách những khái niệm phức tạp, để người lớn và trẻ nhỏ cùng nhìn mọi thứ nhẹ nhàng hơn. Your Mind is like the Sky (tạm dịch: Tâm trí ta tựa như bầu trời) là một minh chứng cho điều ấy.

Được xem là “quyển sách đầu tiên về chánh niệm”, tác phẩm của Bronwen Ballard với minh họa độc đáo từ Laura Carlin là cách để người đọc nhỏ tuổi trang bị thêm kiến thức về sức khỏe tinh thần, còn người đọc lớn có thể hiểu hơn về chính mình.



Mindfulness – hay ‘chánh niệm’ – là một từ thường dùng trong thời gian gần đây, nhất là khi đề cập đến việc thiền định.

Theo cách Bronwen Ballard diễn giải ngắn gọn ở phần ‘chú thích dành cho độc giả trưởng thành’ thì chánh niệm là “việc dành sự chú ý cho suy nghĩ của bản thân mình, tử tế và không phán xét.” Khi ta có sự tỉnh giác ấy, bản thân sẽ bắt đầu chú ý đến bản chất của các suy nghĩ cá nhân sâu sắc hơn.

Mặc dù các ý nghĩ nhiều lúc mang vẻ tương đồng với sự thật, vốn dĩ chúng vẫn chỉ là suy nghĩ trong ta, và ta không phải lúc nào cũng cần phải nương theo dòng chảy trong tâm trí mình.

Nói một cách khác, chánh niệm còn là ‘trạng thái cân bằng tối ưu giữa chú ý và nhận biết‘.
Bronwen cũng nhấn mạnh để có được điều này, việc quan trọng là thực hành như một thói quen để bảo vệ ta khỏi các cơn lo âu, trầm cảm; tăng sự tích cực và hài lòng trong cuộc sống.


Nhân vật trong quyển sách này tựa hồ như đi theo một dòng chảy, một mạch suy nghĩ để rồi đi đến tỉnh thức hơn là một câu chuyện như đa số các quyển sách tranh khác.



Những nét vẽ như nguệch ngoạc của Laura Carlin giúp người đọc được thỏa sức ngụp lặn trong trí tưởng tượng của chính họ. Những nơi quen thuộc như công viên, bờ biển hay chính ngôi nhà nhân vật ở hiện lên vừa gần gũi vừa kì quặc. Mọi thứ như đứng giữa thế giới vật chất và thế giới trí tưởng tượng.

Laura dùng màu sắc để thể hiện tâm trạng nhân vật, đường nét (không tô màu) cho các nhân tố xung quanh để cho thấy cảm giác tách biệt giữa chủ thể đang đi theo dòng suy nghĩ so với vật chất chung quanh. Điều này còn gợi đến các tác động khi những cơn lo âu hay việc lún sâu trong suy nghĩ khiến ta xa rời với thực tại. Mọi vật dường như trờ nên nhạt nhòa, chỉ có ta nặng trĩu với những suy nghĩ trong lòng.



Ở hầu hết mỗi trang, nhân vật có thêm người bạn đồng hành là một chú chó màu đen, vừa là người chơi cùng, vừa như là cái bóng phản chiếu tâm trạng của đứa trẻ. Dù chỉ có giao tiếp phi ngôn ngữ giữa hai nhân vật chính, sự hiện diện của chú chó này càng làm tăng thêm bầu tâm trạng và làm rõ cảm giác của nhân vật trong khi phần văn bản diễn giải thêm.



Vậy thì làm cách nào để giúp trẻ – và cả chính mình học về chánh niệm?

Quyển sách dành các trang cuối để diễn giải súc tích khái niệm và đưa ra một số gợi ý để thực hành với trẻ nhỏ (nhưng cũng có thể tự áp dụng cho bản thân người đọc).

Ở mỗi gợi ý là các câu hỏi để ta tìm thấy căn cơ cho những suy nghĩ nặng nề của chính mình. Điều thú vị là xuyên suốt toàn bộ quyển sách, các cấp độ tăng tiến của ý nghĩ mà ta cần xua tan được ví như những đám mây khác nhau: những cục mây mịn và đám mây đen; mỗi loại có những sự chỉ dẫn khác nhau cho người đọc.



Mở đầu với việc dành sự tập trung cho những ý nghĩ của chính mình.

Sau đó là chú ý đến các cục mây mịn – ám chỉ sự hình thành của những suy nghĩ tiêu cực. Từ đấy, ta có thể lèo lái suy nghĩ mình đến các ý nghĩ tích cực và dành sự tập trung hơn cho chúng.

Cuối cùng là dành sự nhận biết cho các đám mây đen, phân tích và tìm hiểu thay vì tìm cách ‘né tránh’ hay ‘triệt tiêu’. Điều quan trọng là việc hiểu rằng các ý nghĩ ‘mây mù’ ấy không tồn tại vĩnh viễn.



Nếu là phụ huynh đang muốn dành sự quan tâm cho trẻ nhỏ thì theo Bronwen, việc cần nhớ là hiểu rằng dù ta không có năng lực để xua tan những suy nghĩ tiêu cực của trẻ nhỏ, điều tốt nhất ta có thể làm là cho những đứa trẻ biết rằng “nỗi buồn luôn đến và và đi, chúng mạnh mẽ hơn bản thân có thể hình dung và dù có ra sao thì ta vẫn yêu thương chúng.

Quyển sách là tiền đề cho các cuộc hội thoại cởi mở hơn về sức khỏe tinh thần, về cách gầy dựng một tâm trí khỏe mạnh, tích cực và ít phán xét hơn. Với trẻ nhỏ thì quyển sách sẽ là một bài học nền tảng bởi trong quá trình trưởng thành, việc giữ được một tâm thế tích cực và vững vàng luôn là điều cần thiết để vượt qua những khó khăn trong cuộc sống.


Your Mind is Like the Sky: A First Book of Mindfulness được xuất bản lần đầu bởi NXB Frances Lincoln năm 2019, bạn cũng có thể đặt mua qua Amazon hoặc Book Depository.



Ảnh & bài: Lệ Lin
Ảnh bìa: amazon


Cùng tác giả

#Tag

a mind is like the sky bronwen ballard laura carlin review sách sách tranh sức khỏe tinh thần

iDesign Must-try

Sự ảnh hưởng của chất kích thích trong sáng tạo và câu hỏi đặt ra về phương pháp điều trị bệnh tâm lý
Sự ảnh hưởng của chất kích thích trong sáng tạo và câu hỏi đặt ra về phương pháp điều trị bệnh tâm lý
Mặc dù các chất kích thích đóng vai trò lớn trong sự phát triển của lịch sử hội họa, nhưng tác hại mà nó đã để lại là gì?
Sách tranh tôn vinh các tác phẩm của đạo diễn Paul Thomas Anderson
Sách tranh tôn vinh các tác phẩm của đạo diễn Paul Thomas Anderson
Sách Paul Thomas Anderson: Masterworks tôn vinh người đứng đằng sau những tác phẩm kinh điển như Boogie Nights, There Will Be Blood, The Master, … Các bức tranh minh…
Hoạ sĩ minh hoạ Sua Balac và thế giới màu sắc táo bạo với phong cách ligne claire cổ điển
Hoạ sĩ minh hoạ Sua Balac và thế giới màu sắc táo bạo với phong cách ligne claire cổ điển
Đặc trưng tác phẩm của Sua Balac là việc sử dụng màu sắc rực rỡ cho một hình thức đơn giản, lấy cảm hứng từ phong cách minh họa ligne…
Blast Off (1973): Quyển sách tranh xoa dịu nỗi thất vọng trong lĩnh vực sách thiếu nhi
Blast Off (1973): Quyển sách tranh xoa dịu nỗi thất vọng trong lĩnh vực sách thiếu nhi
“Đêm đen của vũ trụ được điểm xuyết bởi những ngôi sao. ” Bài viết thực hiện bởi Maria Popova, người sáng lập và cây bút chính của trang Brain…
The Silence Within: Phim ngắn diễn tả sự tĩnh lặng nội tại bằng nghệ thuật thị giác và âm thanh
The Silence Within: Phim ngắn diễn tả sự tĩnh lặng nội tại bằng nghệ thuật thị giác và âm thanh
Với đồ án đại học, nhà diễn hoạt Kevin Herrmann đã thể hiện một lối kể chuyện độc đáo được phát triển từ quá trình nghiên cứu chi tiết và…
Big Auntie is Coming: Cuốn sách tranh kể chuyện vui về giai đoạn dậy thì
Big Auntie is Coming: Cuốn sách tranh kể chuyện vui về giai đoạn dậy thì
Dậy thì có thể là một giai đoạn kỳ lạ trong cuộc đời trẻ vị thành niên. Giáo dục giới tính một cách đúng đắn là rất quan trọng để…