“Khi tôi bắt đầu vẽ ong, mọi người sẽ dừng lại và kể về những câu chuyện, mối quan hệ của họ với ong. Mỗi người một câu chuyện khác nhau. Tôi nhận ra rằng ong không chỉ là biểu tượng của sự gắn kết mà chúng còn tạo ra sự gắn kết.”

Matthew Willey, một nghệ sĩ vẽ tranh tường tại New York (Mỹ), đã thành lập chiến dịch The Good of the Hive để nâng cao nhận thức của mọi người về tầm quan trọng của loài ong trong cuộc sống, hướng tới việc bảo vệ ong khỏi những tác động của con người. Không những vậy, Matt còn hi vọng những hoạt động của The Good of the Hive sẽ kéo con người lại gần nhau hơn.

Trong dự án này, Matt sẽ đi khắp nơi vẽ những bức tranh tường với loài ong là nhân vật chính cho tới khi vẽ đủ 50.000 con ong. Cái tên The Good of the Hive đến từ một kỉ niệm của Matt với loài ong: Một chú ong bệnh đã bay vào phòng làm việc của Matt và chết ở đó.

Sau khi tìm hiểu, Matt biết được đó là hành động “tự tử tự nguyện” (altruistic suicide) thường gặp ở những con ong mắc bệnh: chúng sẽ tìm một nơi để chết chứ không mang theo mầm bệnh về tổ. Đây là hành động tốt cho tất cả (For the Good of the Hive). Nó trở thành cái tên Matt chọn khi có ý tưởng cho dự án này.

Cái tên cũng thể hiện được mục đích chính thứ hai của dự án: tôn vinh và khuyến khích sự kết nối, hỗ trợ lẫn nhau trong cộng đồng loài người. “The Good of the Hive bắt đầu từ việc cứu loài ong nhưng cũng dùng hình tượng tổ ong để nói về loài người. Ong cùng tổ sẽ ‘nghĩ’ vì cả tổ, sức khỏe của chúng phụ thuộc lẫn nhau. Tương tự như vậy, sức khỏe và thành công của mỗi người trong một nhóm phụ thuộc rất nhiều vào sự kết nối trong nhóm và giữa nhóm đó với cả cộng đồng lớn.”

Năm 2015, Matt vẽ bức tranh tường đầu tiên về loài ong tại một công ty sản xuất mật ong gia đình tại La Belle, Florida (Mỹ). Để bức tranh tường ra đời, cả thị trấn nhỏ đã phải họp lại, đồng ý bãi bỏ lệnh cấm tranh tường tồn tại bấy lâu.

Công ty nơi Matt vẽ tranh tường cung cấp chỗ ở cho anh trong một chiếc xe RV. Một quán café trong thị trấn cung cấp bữa sáng và cà phê miễn phí cho Matt trong suốt thời gian làm việc. Các quán ăn mang đồ ăn đến cho anh. Người dân đóng góp tiền thực hiện bức tranh tường. Nhiều công ty mật ong khác trên khắp nước Mỹ cũng gửi tiền ủng hộ cho dự án.

Đây là khi Matt nhận ra sự sức mạnh của dự án, không chỉ trong việc nâng cao nhận thức của mọi người về loài ong mà còn trong việc lan tỏa thứ ánh sáng rực rỡ của tình người.

Cũng chính tại dự án đầu tiên này, một người đã hỏi Matt rằng anh có thể vẽ đủ số lượng ong trung bình trong một tổ ong không (khoảng 30.000 – 60.000 con). Và đó là khi The Good of the Hive chính thức bắt đầu với rất nhiều khó khăn.

Việc tìm được một nơi để vẽ tranh tường đã không dễ dàng nhưng tìm kiếm tài chính cho dự án còn khó hơn. Chiến dịch gây quỹ trên Kickstarter thất bại gần như đã khiến dự án sụp đổ từ bước đầu tiên.

Chính khi đó, Matt đã nhận được sự hỗ trợ của Bee City USA*. Anh bắt đầu nhận được đơn đặt hành từ các thành viên của tổ chức này và những công ty, cá nhân quan tâm đến việc bảo vệ loài ong.

*Bee City USA là một tổ chức phi lợi nhuận, hoạt động nhằm nâng cao nhận thức của con người về các loài có chức năng thụ phấn hoa, bao gồm ong. Tổ chức này giúp xây dựng và công nhận các thành phố có môi trường sống thân thiện với loài ong ở Mỹ, gọi là các Bee City (thành phố ong).

Matt bắt đầu vẽ tranh tường cho các công ty, các thành phố ong, trường học, gia đình, cá nhân… Những bức tranh tường khổ lớn thu hút sự chú ý của nhiều người. Họ bắt đầu hỏi về dự án The Good of the Hive, tìm hiểu về loài ong và chia sẻ những kỉ niệm của họ với loài ong.

Matt chia sẻ: “Khi tôi bắt đầu vẽ ong, mọi người sẽ dừng lại và kể về những câu chuyện, mối quan hệ của họ với ong. Mỗi người một câu chuyện khác nhau. Tôi nhận ra rằng ong không chỉ là biểu tượng của sự gắn kết mà chúng còn tạo ra sự gắn kết.”

Matt dành thời gian trả lời những câu hỏi của người quan tâm, tham gia các buổi nói chuyện tại các tổ chức hay trường học. Anh mong muốn những buổi nói chuyện như vậy sẽ giúp mọi người hiểu thêm về tầm quan trọng của loài ong và nguy cơ chúng đang phải đối mặt, cũng như xóa đi những nỗi sợ với loài vật nhỏ bé này như sợ dị ứng, sợ bị ong đốt… Đây cũng là cơ hội để Matt nói về tính cộng đồng và gắn kết của loài ong với mong muốn sẽ thấy điều tương tự ở con người.

“Điều tồi tệ khi bị ong đốt không phải vết đốt mà là nỗi sợ đã được gieo rắc quanh vết đốt ấy. Tôi muốn lôi kéo mọi người tham gia và tạo ra một mối quan hệ mới giữa họ với loài ong, thay thế cho những trải nghiệm không vui trước đó. Dù rằng việc nói chuyện với những người xem sẽ khiến thời gian vẽ kéo dài nhưng tôi vẫn đưa họ một tấm thiệp và trò chuyện với họ. Đây cũng là một mục đích của dự án chứ không chỉ vẽ những bức tranh đẹp rồi bỏ đi.”

Một trong những địa điểm vẽ ong đặc biệt nhất của Matt là trên chiếc ốc tai điện tử của một cậu bé tên Xander. Đây là con ong thứ 1.893 Matt vẽ. Chuyện bắt đầu từ một câu bình luận nửa đùa, nửa thật gợi ý vẽ ong lên chiếc ốc tai trên mạng xã hội khi mẹ của Xander đang giúp cậu lựa chọn màu ốc tai sắp cấy ghép.

Xander sống gần một trạm cứu hỏa ở Carrboro nơi Matt từng vẽ một bức tranh tường nên cậu bé biết về tổ chức và mục đích của Matt. Xander đã đồng ý để Matt vẽ lên chiếc ốc tai của mình và trở thành một thành viên tuyên truyền cho dự án.

Ong giao tiếp bằng những rung động, khá tương tự với cách con người tiếp nhận âm thanh. Còn Xander đã lấy lại được 80% khả năng nghe sau cuộc cấy ghép, kèm thêm một con ong trên ốc tai mới của mình mà không hề lo sợ hình vẽ nổi bật ấy sẽ tiết lộ tình trạng thính giác của mình. Đó thực sự là một hình ảnh tuyệt đẹp.

Matt đã nói về hành động của Xander thế này:

“Đôi lúc, khi hai thứ không liên quan gặp nhau, chúng tạo ra những tia lửa nhận thức – sự tò mò. Và ở đâu có tia lửa, ở đó có hi vọng cho sự thay đổi bùng cháy.”

Chặng đường bảo vệ loài ong, kết nối loài người của Matt còn rất dài nhưng chắc chắn Matt và loài ong không hề đơn độc.

Cùng theo dõi hành trình The Good of the Hive của Matthew tại Facebook và Instagram của dự án.

Nguồn: The Good of the Hive, Colossal và Center for Humans & Nature
Biên tập: Xanh Va
Ảnh: The Good of the Hive

• Chòi di động hình trái thông – sân chơi ngoài trời cho người lớn và trẻ nhỏ
• Nghệ sỹ nâng cao nhận thức về tác động tiêu cực trong sản xuất dầu cọ tại Indonesia
• Dạ dày bò có thể thay thế da thuộc cho ngành thời trang?