Bài viết bởi Laurence Blair, nhà báo tự do tại Anh quốc và Nam Mỹ.

Được biết đến với danh hiệu “Vị vua trong kiến trúc Andean”, thiết kế của Freddy Mamani đang dần thay đổi bộ mặt của El Alto và truyền cảm hứng cho nhiều đồng nghiệp khác.

Thiết kế đầy màu sắc của nhà thiết kế người Bolivia Freddy Mamani đang dần thay đổi bộ mặt của Al Alto.

Khung cảnh tráng lệ ở đỉnh núi đầy màu sắc cao gần 3,962 mét trên mực nước biển, đây là một trong những lí do khiến El Alto – nơi nhìn ra thủ đô Bolivia – thu hút khách du lịch chọn làm điểm dừng chân.

Những tòa nhà cao chót vót được trang trí bằng cửa kính chất liệu acrylic và crom có thể được tìm thấy khắp nơi, phá bỏ sự buồn tẻ của những tòa nhà cũ kĩ lân cận. Chúng được tạo ra bởi những người dân thuộc tầng lớp trung lưu bản địa (Aymara và Quechua), họ sử dụng những tòa nhà này để tổ chức tiệc cưới, lễ trưởng thành và các loại tiệc tùng khác.

Kiến trúc sư Freddy Mamani – người chịu ảnh hưởng từ phong cách này – gọi tên nó là la nueva arquitectura andina – nghĩa là kiến trúc tân Andean. Theo như Mamani giải thích, đó là vì những kiến trúc của anh chỉ là sự tự thể hiện giá trị dân tộc bản địa thời xa xưa.

“Đối với tôi, việc truyền tải giá trị văn hóa và nguồn cội thông qua kiến trúc là rất quan trọng,” Mamani chia sẻ trong lúc quan sát những người thợ thủ công làm việc. “Chúng tôi tạo ra những tòa kiến trúc với nhiều chức năng. Những bức vẽ trên đó đều có vai trò riêng, nó dựa vào sự suy thoái của Tiawanaku – một địa điểm khảo cổ. Tôi đã chọn những màu sắc mà mẹ thường hay nói về khi tôi còn nhỏ,” ông chia sẻ. 

“Công trình của Mamani là những điểm dừng chân đầy thu hút”, Gastón Gallardo – hiệu trưởng trường Đại học Kiến trúc San Andrés tại La Paz cho hay. Không chấp nhận lối thiết kế tối giản và phong cách baroque của những kiến trúc sư theo văn hóa phương Tây, kiến trúc tân Andean đã tạo ra một “lối giải mã trật tự của các biểu tượng.” Tuy nhiên phong cách này không hề mang tính quá rập khuôn theo lý thuyết khô khan hay cũ kĩ. “Chúng tôi không sử dụng những yếu tố quá xưa cũ, thay vào đó là những ý tưởng và phương pháp xây dựng với cấu trúc mới lạ,” Gallardo chia sẻ.

Thấm nhuần và kết hợp ảnh hưởng từ Châu Á, Andean và Hollywood, những cư dân tại El Alto – nơi hội tụ nhiều mỏ than khoáng và giao thương nhộn nhịp – đã cho thấy ước mong của mình. “Xây dựng là hình thức thể hiện sức mạnh về kinh tế,” Gallardo chia sẻ.

Alejandro Chino Quispe là ví dụ điển hình cho ước mơ vươn ra quốc tế. Với vai trò của một doanh nhân – người di cư từ thị trấn Andean đến EL ALto – ông đã lập ra phòng tổ chức sự kiện Alexander Princip Alexander.

40 chiếc đèn trần nhập khẩu từ Trung Quốc đã khiến cho sàn nhà tràn đầy sắc tím, ngọc lục bảo và ngọc lam. Tường nhà và những cây cột được sơn màu vàng chanh và cam. Trần nhà được trang bị với vô số ánh đèn LED; một cái gác lửng được trang trí với những họa tiết dân gian AnDean.

“Không có gì có thể so sánh được với nơi đây,” Chino nói.

Sự pha trộn giữa mới và cũ, truyền thống và hiện đại đều ẩn chứa trong mỗi người dân ở Bolivia. Bất cứ nơi nào mà người Bolivia đặt chân đến, ở đó đều mang dấu ấn của phong cách tân AnDean – ví dụ như Lima, Buenos Aires, và São Paulo.

“Chúng tôi có những dự án xây dựng không chỉ ở trong nước mà còn mang tầm cỡ quốc tế”, Mamani nói. “Tôi đang đảm nhiệm chạy một dự án triển lãm năm nay ở Paris”. Ông dự đoán rằng những tòa nhà mang hơi hướng tương lai sẽ xuất hiện ngày càng nhiều tại New York, Miami, và California. Những kiến trúc sư xuất thân từ ngành nghề thủ công như Bolivia đã có một bước tiến triển vượt bậc trong sự nghiệp.

Tác giả: Laurence Blair
Người dịch: Đáo
Nguồn: NationalGeographic

• 20 công trình kiến trúc giành giải A’ Design khiến chúng ta mê mẩn (Phần 1)
• 5 xu hướng kiến trúc bền vững của năm 2018
• Kiến trúc đương đại Việt Nam dần chuyển mình theo dòng chảy thế giới