Art Nouveau (Tân nghệ thuật) là một trong những phong cách nghệ thuật dễ nhận biết nhất. Mặc dù thời kỳ hoàng kim ngắn ngủi nhưng loại hình nghệ thuật này nhanh chóng trở thành một phong cách được giới thượng lưu tôn sùng.

Art Nouveau thường được kết hợp với các nghệ thuật trang trí khác để thể hiện tính ứng dụng thẩm mĩ phong phú trong cuộc sống như kiến ​​trúc, quy hoạch đô thị, nghệ thuật thị giác, thời trang và thậm chí cả đồ dùng. 

Hôm nay hãy cùng iDesign tìm hiểu về đặc điểm và mức độ ảnh hưởng của Art Nouveau đối với xã hội cũng như lịch sử của loại hình nghệ thuật này nhé!

1. Hoàn cảnh hình thành

Art Nouveau là một phong cách nghệ thuật xuất hiện vào những năm 1880 và kéo dài đến đầu Thế chiến thứ nhất. Nó lan rộng ở tất cả các nước Tây Âu và Mỹ với mức độ công nghiệp hóa đáng kể. Mặc dù có những quy luật riêng, nhưng qua mỗi nền văn hóa khác nhau thì nghệ thuật này có một chút khác biệt, song nó vẫn luôn giữ được nét hiện đại và mang tính quốc tế.

Art Nouveau lần đầu tiên xuất hiện như một thuật ngữ vào những năm 1880 trên tạp chí L ‘Art Moderne của Bỉ để mô tả công việc của Les Vingt. Les Vingt là một nhóm gồm hai mươi họa sĩ và nhà điêu khắc luôn mong muốn cải cách các phong cách nghệ thuật. Các nhà thiết kế thuộc phong cách Art Nouveau luôn muốn kết hợp nghệ thuật với thủ công để tạo ra Gesamtkunstwerk, một tác phẩm nghệ thuật tổng hợp, bao gồm nhiều cách thức.

2. Art Nouveau ở Pháp

Phong trào này đặc biệt gắn liền với Pháp, nơi nó được gọi bằng nhiều cái tên như: Style Jules Verne, Le Style Métro, Art belle époque , Art fin de siècle. Năm 1900, đại học Exposition tại Paris đã giới thiệu nó tới đông đảo khán giả.

Như đã nói ở trên, Art Nouveau đã xuất hiện nhiều nơi vì vậy nó có nhiều cái tên khác nhau. Ở Bỉ, nó được biết đến với cái tên Style nouille hay Style coup de fouet và ở Đức với tên Jugendstil, có nghĩa là “nghệ thuật trẻ”. Trong khi đó ở Barcelona, ​​Art Nouveau là một phần của phong trào Modernista. Nghệ sĩ tiêu biểu nhất trong phong cách này là kiến ​​trúc sư Antoni Gaudi. Ông đã thiết kế nhiều công trình kiến trúc như La Sagrada Familia, Park Güell, Casa Batlló, Casa Milà và các tòa nhà nổi tiếng khác.

3. Đặc điểm phong cách nghệ thuật

Yếu tố thiên nhiên

Thiên nhiên chính là nguồn cảm hứng chính của phong trào này. Từ các loài thực vật, động vật và sinh vật dưới biển sâu đều có mặt trong hàng loạt các tác phẩm Art Nouveau.

Chủ nghĩa Nhật Bản

Vào thời đó, các loại hình nghệ thuật Nhật Bản, chẳng hạn như kĩ thuật in ống đồng (gravure printing), đã nhấn chìm thương mại nghệ thuật phương Tây. Tuy nhiên, Art Nouveau lại tìm thấy cảm hứng tuyệt vời từ các loại hình nghệ thuật đó.

Cảm hứng từ Anh

Cả phong trào nghệ thuật, thủ công và phong cách thẩm mỹ từ thế kỷ 19 ở Anh đều bị tác động lớn bởi Art Nouveau. Phong trào giúp cho các nghề thủ công và kỹ thuật truyền thống ở Anh tái sinh lần nữa. Các sản phẩm đa số đều không có câu chuyện đằng sau, chúng chỉ tập trung vào vẻ đẹp và tinh thần mà tác phẩm nghệ thuật mang lại.

Hình dạng cong đặc trưng

Một đặc điểm nhận diện khác là hình dạng cong đặc trưng từ nghệ thuật Arabesques. Các đường thẳng tương phản với các đường cong và xoắn ốc tạo cảm giác hài hòa và tinh tế.

Ứng dụng trang trí

Ban đầu, trang trí chỉ là yếu tố bổ sung cho đối tượng. Khi phong cách Art Nouveau phát triển, trang trí trở thành một trong những chức năng chính. Như một tấm gương phản chiếu về cách xã hội nhìn thấy mình thông qua chính sản phẩm. Trên thực tế, sự ái kỷ này sau đó đã trở thành phạm trù đạo đức của Art Nouveau. Giúp xã hội có một hình ảnh bản thân lý tưởng và lạc quan hơn.

Sự thanh thoát và nhẹ nhàng

Cuối cùng, kết quả của mỗi tác phẩm nghệ thuật, dù tòa nhà đến bàn ghế, đều có mục đích thẩm mỹ rõ ràng là tạo ra sự thanh thoát, nhẹ nhàng, và lạc quan.

Các tạp chí nghệ thuật, thời trang, hàng hóa, quảng cáo, triển lãm toàn cầu và các sự kiện đều đưa loại hình nghệ thuật này đến với nhiều đối tượng khác nhau.

4. Sự ảnh hưởng đến tình hình kinh tế xã hội

Bất chấp vẻ đẹp và sự nhẹ nhàng, Art Nouveau cũng có một số mặt tối với nó. Không thể phủ nhận loại hình nghệ thuật này chỉ phục tùng thủ đô phồn hoa lộng lẫy, làm tăng tình trạng phân biệt tầng lớp. Nhìn chung, những họa tiết trang trí quý tộc này thường xuất hiện trong các trung tâm thương mại ở thành phố đô thị cách xa với các vùng ngoại ô, các nhà máy và khu nhà lao động.

Vì vậy, Art Nouveau gắn liền với tình hình kinh tế và xã hội hơn là sự phát triển công nghệ. Phong trào muốn sử dụng tác phẩm của các nghệ sĩ chủ nghĩa tư bản. Do đó, Art Nouveau vẫn là một hình thức nghệ thuật không nên sử dụng cho đại chúng. Hơn nữa, đây là lý do tại sao Art Nouveau biến mất nhanh chóng như vậy. 

Biên tập: Thao Lee
Theo: dailyartmagazine

• Sự xa hoa và đẳng cấp trong kiến trúc Art Nouveau đầu thế kỷ 20
• Những nhân tố bị lãng quên của Art Nouveau: Chị em nhà MacDonald của Glasgow Four
• Art Nouveau và thế giới đầy mê hoặc của trường phái Tân nghệ thuật