‘Finding Phong’ - Phim tài liệu chân thực và trần trụi về hành trình tái tạo bản thân của người chuyển giới

Những bộ phim thuộc thể loại tài liệu luôn có đóng góp quan trọng trong việc tạo nên tính đa dạng cho nền Điện ảnh Việt. Nhưng vì nhiều lý do khách quan, ở Việt Nam, phim tài liệu ít được sản xuất và luôn vắng bóng trên thị trường phát hành phim, đặc biệt là những bộ phim tài liệu về đề tài LGBT (người đồng tính, song tính và chuyển giới).

Tiếp nối thành công và yêu mến của khán giả trong nước từ “Chuyến đi cuối cùng của Chị Phụng”, Blue Productions lại tiếp tục đồng hành cùng nhà sản xuất độc lập Varan, giới thiệu đến khán giả một bộ phim tài liệu thực tế về người chuyển giới: “Finding Phong”. Nhận được sự tài trợ từ Glaxy Cinema, phim sẽ có buổi ra mắt chính thức tại thành phố Hồ Chí Minh vào ngày 02/10/2018.

Trailer của “Finding Phong”

Nói về “Finding Phong”, đạo diễn – diễn viên Hồng Ánh chia sẻ:

“Phim là câu chuyện kể chi tiết, chân thực đến trần trụi về quá trình biến đổi bản thân và cơ thể của người chuyển giới. ‘Finding Phong’ không phải phim tài liệu theo hình thức cũ (dùng hình ảnh thuyết minh cho lời bình), mà bộ phim này được thực hiện bằng phong cách tài liệu thực tế. Có những trường đoạn, nhân vật chính vừa là đạo diễn vừa là quay phim về chính cuộc đời của mình. Để từ đó, nhân vật chính như độc thoại, như đối diện với chính bản thân và những rào chắn vô hình từ xã hội. Đây là nét độc đáo nhất của bộ phim”.

Trước khi chính thức ra mắt khán giả trong nước, “Finding Phong” đã tham gia hàng loạt các LHP quốc tế và gặt hái được rất nhiều thành công cùng nhiều giải thưởng giá trị cho thể loại phim tài liệu.

Thông tin về bộ phim:

Thể loại: Phim tài liệu

Thời lượng: 92 phút

Năm sản xuất: 2014

Ê-kíp sản xuất:

  • Đạo diễn: Trần Phương Thảo & Swann Dubus
  • Giám đốc sản xuất: Gerald Herman
  • Nhà sản xuất: Nicole Phạm
  • Quay phim: Lê Quốc Phong, Trần Phương Thảo & Swann Dubus
  • Dựng phim: Aurélie Ricard
  • Chỉnh màu: Timmy Alcaraz (Nine-V Post)
  • Âm thanh: Hoàng Thu Thủy
  • Hoà âm: Franck Desmoulins

Cuộc cách mạng nội tâm

Phong là một nam thanh niên 27 tuổi sinh ra và lớn lên tại Quảng Ngãi, miền Trung Việt Nam. Là con út trong gia đình, em cũng là người con duy nhất học lên đến đại học, nhờ đó mà em trở thành học sĩ thiết kế cho Nhà hát múa rối Thăng long, một cơ quan văn hóa có tiếng của Nhà nước.

Mặc dù thành công trong sự nghiệp nhưng em vẫn sống với một bi kịch nội tâm. Sự tuyệt vọng này theo em từ hồi bé bởi trước nay chàng thanh niên Phong vẫn luôn tin rằng mình là một người phụ nữ bị nhốt trong cơ thể đàn ông. Phong cảm thấy vấn đề của mình không có lối thoát và vì thế em che dấu vết thương lòng dưới một vẻ nhí nhảnh bề ngoài, đồng thời phủ lên cơ thể mà em chối bỏ những bộ quần áo lùng thùng không có đường nét.

Vẫn nghĩ mình là nạn nhân của một sự đày đoạ không có lối thoát, Phong bỗng nhiên được trao tặng một cơ hội thay đổi hình hài của mình để biến thành phụ nữ nhờ tình bạn với Gerry, một người Mỹ sinh sống tại Việt Nam từ khoảng 15 năm nay.

Trở về Hà Nội từ Thái Lan, hai câu hỏi ám ảnh em là:

Liệu mình có thể thực sự trở thành một người phụ nữ hoàn toàn? Và mình sẽ trở thành một người phụ nữ như thế nào?

Phong quyết tâm trở thành một “người con gái tốt” và theo người Việt nam thì điều đó có nghĩa là ý tứ và trinh tiết. Làm thế nào có thể đạt tới lý tưởng đấy khi mà em biết rằng hạnh phúc cá nhân của em phải trả giá bằng sự tuyệt vọng của gia đình? Làm thế nào để đúng với lý tưởng “con gái tốt” khi mà, giống như một trẻ vị thành niên, em bỗng chợt phát hiện ra khả năng quyến rũ và mong muốn tán tỉnh người khác? Chàng thanh niên bẽn lẽn đã lột xác thành một người phụ nữ nồng nhiệt! Hình hài bên ngoài cuối cùng đã thống nhất với niềm tin mình là con gái.

Bộ phim là hành trình tìm kiếm mình là ai và đâu là những giá trị mình vịn vào của Phong, cũng là của chính những nhân vật xung quanh Phong khi đồng hành cùng em trong quá trình này.

Phong cùng chị mình trong những ngày phẫu thuật ở Thái Lan

Từ sự bàng hoàng của ba má, sự tò mò của bạn học cũ, sự dao động của anh trai giữa cảm thông dành cho người chuyển đổi giới tính và cảm giác chối bỏ cái con người mà em trai mình đã biến thành, cũng như sự dũng cảm và vụng về của chị gái Phong khi đối mặt với bi kịch gia đình.

Nhật kí video của Phong mở ra những riêng tư thầm kín

Bộ phim ban đầu được những người làm phim mong muốn thành hình hài là một sử thi, một cuộc hành trình giàu diễn biến bên trong đời sống riêng tư của một nam thanh niên đang bắt đầu cuộc cách mạng nội tâm để sáng tạo lại con người như mình luôn mơ ước. Để thu thập chất liệu cho phép kể câu chuyện đó, họ đã triển khai các cách thức quay cho phép mở một cánh cửa vào sự riêng tư thầm kín của Phong.

Thay vì tự quay, họ đã trao cho Phong một máy quay cá nhân chuẩn HD để em có thể tự thực hiện nhật kí của mình bằng video. Cơ hội sử dụng máy quay như người bạn tâm tình đồng thời như một công cụ để tái hiện cuộc sống của mình khiến em rất háo hức. Mọi người nhất trí với nhau rằng hằng tuần sẽ thu lại hình ảnh em quay để xem, lưu giữ và góp ý về mặt kĩ thuật cho em. Qua đó, sưu tập được một chất liệu mà sẽ không bao giờ tiếp cận được với kiểu quay truyền thống.

Vài chục tiếng hình ảnh do Phong quay được thu lại trong nhiều tháng. Những hình ảnh ấn tượng nhất là các độc thoại đâu đó đầy nước mắt, dành cho người mẹ, trong sự cô đơn của căn phòng, trực diện với máy quay. Phong thổ lộ hết nỗi lòng mình trong những đoạn độc thoại đó và tìm tòi gọi tên cho nỗi đau của mình. Phần một của cuốn “nhật kí video” này thấm đượm cảm giác có lỗi của em trước gia đình.

Cũng có những cảnh ít khủng hoảng hơn (những bữa ăn với bạn bè, lớp học trang điểm, công việc tại nhà hát múa rối, lớp tập thể dục….) mang dáng vấp của một con người dễ mến, khôn khéo và tinh nghịch trong Phong.

Kể từ thời điểm lần đầu tiên Phong sang Thái Lan và bắt đầu trị liệu hooc môn, giọng điệu và nội dung nhật kí hình của em bỗng nhiên theo một chiều hướng khác. Em không khóc nữa mà ngược lại còn tỏ ra rất phấn chấn. Đời sống xã hội trở nên phong phú hơn và em đã có những cuộc tình song phương đầu tiên.

Có một nghịch lý là, cuộc sống của em càng sôi động, em lại càng không có nhu cầu quay. Mặc dù bộ phim vẫn rất quan trọng với em, nhưng em đang sống những khoảnh khắc rất mãnh liệt khiến em chỉ cảm thấy máy quay là một gánh nặng và nghĩa vụ quay thật là gò bó. Tuy vậy Phong vẫn giữ chiếc máy quay cá nhân và tiếp tục lưu giữ cuộc sống của mình, nhưng với một nhịp điệu kém đều đặn hơn. Về phần mình, các nhà làm phim đã chủ động quay em một cách đều đặn, với một cách thức gọn nhẹ nhưng chuyên nghiệp.

Cách khai thác cho những chất liệu khách quan hơn

Các nhà làm phim đã đợi một vài tháng trước khi bắt đầu quay vì họ muốn thiết lập trước tiên một tình bạn và sự tin cậy. Từ đó thắt nối những liên hệ sâu sắc và chân thành cho phép họ sát cánh với em đến cuộc phẫu thuật.

Chân dung của Phong

Những hình ảnh em Phong quay thể hiện được sát nhất tính chủ quan của em. Nó vẽ nên quan điểm của em về vấn đề của mình và về những người xunq quanh. Bằng việc chọn đưa máy quay thứ hai vào, một quan điểm khác có tính khách quan hơn được tạo nên. Một trong những cái được của hình thức thể hiện này đó là “các nhân vật phụ”, thay vì chỉ được nói với Phong bây giờ họ có thể nói về Phong trước mặt em. Như thế, họ sẽ hoàn chỉnh và làm giàu thêm lời nói của nhân vật chính… nhưng cũng có lúc họ giúp những nhận định của em trở nên tinh tế hơn hoặc có thể phản đối lại những nhận định của em.

Khía cạnh này là cần thiết, không phải để phán xét Phong rồi từ đó tạo ra kịch tính, mà mục đích để thể hiện đúng đắn các quan điểm khác nhau.

Mẹ Phong khi đứng trước lựa chọn hạnh phúc của đứa con trai yêu quý

Bằng cách xen kẽ trong bộ phim những trích đoạn của nhật kí hình ảnh của Phong đậm nét chủ quan với những đoạn phim có tính chất khách quan tái hiện nhân vật chính của chúng ta trong mối quan hệ của em ấy với người khác, các nhà làm phim hy vọng có thể kể được câu chuyện cảm động này với tất cả sự phức tạp của nó.

Một câu chuyện riêng tư giúp hiểu được những khái niệm chung về vấn đề chuyển giới

Người chuyển giới ở Việt nam là nạn nhân của những định kiến khiến họ bị gạt ra ngoài lề xã hội. Tình hình này, xuất phát tự việc bị phân biệt đối xử khiến họ không có cơ hội tiếp cận những ngành nghề “bình thường”, khiến dân chúng thường nhìn người chuyển giới qua một lăng kính duy nhất là tình dục. Trong khi đó, vấn đề chuyển giới không phải là vấn đề về tình dục mà về bản dạng giới: người chuyển giới quan tâm đến việc mình là ai trước việc mình yêu ai.

Nếu bộ phim đúng là một cuộc hành trình vào bên trong đời sống riêng tư của nhân vật chính, nó cũng không kèm phần hướng ra bên ngoài. Những người làm phim hy vọng rằng khán giả sẽ bị lay động bởi sự chân thành của Phong và sự khắc nghiệt của những thử thách mà em phải đối diện.

Ví dụ của em có thể sẽ mở ra sự nhận thức đầy đủ giúp cho chính quyền và người dân Việt Nam nhìn nhận người chuyển giới như một công dân hoàn chỉnh chứ không phải là những con người sa đoạ cần gạt ra bên lề xã hội.

Nguồn: Blue Productions
Ban biên tập iDesign

Cùng tác giả

#Tag

chuyển giới finding phong idesign lgbt phim tài liệu phim việt nam tua phim

iDesign Must-try

Giải thưởng Review thương hiệu danh giá thường niên - Brand Review Award (B.R.A)
Giải thưởng Review thương hiệu danh giá thường niên - Brand Review Award (B.R.A)
Đã bao giờ bạn tự hỏi? Là công dân của một nước, điều gì khiến bạn ghi nhớ nhất và tự hào nhất về quốc gia mình, về dân tộc…
Triggered/Addicted: Phim ngắn thú vị là phép ẩn dụ cho trải nghiệm làm phim của chính nữ đạo diễn Nguyễn Thúy An
Triggered/Addicted: Phim ngắn thú vị là phép ẩn dụ cho trải nghiệm làm phim của chính nữ đạo diễn Nguyễn Thúy An
Xinê Xem Fest 2023 và lễ trao giải Golden Door Awards tiếp tục là chuỗi sự kiện đáng lưu tâm trong lĩnh vực điện ảnh, được tổ chức thành công…
Haiku thị giác - hợp lưu nghệ thuật Đông - Tây
Haiku thị giác - hợp lưu nghệ thuật Đông - Tây
Những tác phẩm pha trộn giữa thơ haiku và nghệ thuật thị giác có thể mang đến gợi ý gì cho những người thực hành nghệ thuật đa phương tiện,…
Thông tin sự kiện Hoa Mai Design Award 2023 - 2024
Thông tin sự kiện Hoa Mai Design Award 2023 - 2024
Giải thưởng Thiết kế Sản phẩm Nội thất gỗ Hoa Mai (HMA) lần thứ 20 chính thức khởi động, tổng giá trị giải thưởng lên đến 700 triệu đồng. Sáng…
ca’talks #04: Haiku thị giác - Hợp lưu nghệ thuật Đông-Tây
ca’talks #04: Haiku thị giác - Hợp lưu nghệ thuật Đông-Tây
Ngày 30/09/2023 tại Toong Hoàng Đạo Thuý, Tầng 2, Tòa 25T2, Hoàng Đạo Thúy, Hà Nội sẽ diển ra buổi thảo luận về chủ đề “Haiku thị giác” từ hai…
Vùng Vênh - Triển lãm giàu thẩm mỹ và thấu cảm của Hứa Vĩ Văn
Vùng Vênh - Triển lãm giàu thẩm mỹ và thấu cảm của Hứa Vĩ Văn
Người ta thường thấy một số diễn viên chuyển hướng làm ca sĩ hoặc diễn viên đi làm kinh doanh. Hiếm có diễn viên nào chuyển hướng làm họa sĩ.…