Grunge: Là một phong cách rock kết hợp các yếu tố của punk và heavy metal, phổ biến trong những năm đầu thập niên 90, thường được đánh dấu bởi lời bài hát thể hiện sự hư ảo, bất mãn hoặc thờ ơ. Còn ám chỉ phong cách bụi phủi, lôi thôi.

Trên hành trình hồi tưởng lại quá khứ, hãy nhớ về những năm 90. Về ban nhạc Nirvana, bộ phim “Slacker “ (kẻ lười biếng) của Linklater, những kẻ nổi loạn mặc đồ vải len chạy hối hả những năm 80.

Ván trượt, phong cách graffiti, nhẫn xỏ ngón chân và băng video. Mọi thứ đều lộn xộn khi đó. Và thiết kế đồ họa chữ thời đó cũng như vậy.

Các từ được làm loe rộng và hỗn loạn, còn chữ bị làm mờ. Bố cục dày và nặng. Poster của buổi hòa nhạc trông giống như ai đó làm rớt sơn trên giấy và sau đó quệt vào tên ban nhạc.

Bạn có thể đã chú ý đến nó, có thể không, nhưng khi còn ở trên đỉnh cao, phong cách đồ họa chữ này được gọi là “grunge”, và có mặt ở khắp nơi.

CD nhạc Alternative, trò chơi video, và ấn phẩm tự xuất bản- tất cả các sản phẩm kết hợp từ một thế hệ ngang bướng sở hữu tính thẩm mỹ chưa hoàn thiện và điên cuồng. Nó đã trở thành phong trào gắn kết nhất, lớn nhất trong lịch sử thiết kế phông chữ gần đây. Nó đã xuất hiện ở khắp mọi nơi và sau đó thì không còn nữa.

Ảnh hưởng của tạp chí Ray Gun David Carson, nhà thiết kế đồ họa được tôn vinh đã sáng lập ra tạp chí Ray Gun, cái gọi là Cha đỡ đầu của phong cách Grunge.

Phương pháp của ông rất đơn giản. Nguyên tắc gồm 2 phần: bạn không cần phải biết các quy tắc trước khi phá vỡ chúng, và không bao giờ phạm lỗi về tính rõ ràng trong truyền đạt.Kỹ thuật Carson là xé rách, tạo mảnh vụn, tạo lại chữ cái để tác động đến cảm xúc.

Các tờ bìa của Ray Gun táo bạo và thường không có định hướng.Ông từng không thích một bài viết của Ray Gun về Bryan Ferry, vì vậy đã phủ lên toàn bộ bài viết bằng font chữ Zapf Dingbats (một loại font toàn các họa tiết, thay vì chữ cái).

​

Sự che phủ bằng font Zapf Dingbats đáng xấu hổ của David Carson, trong số ra năm1994 của Ray Gun.

​

Một số tờ bìa của Ray Gun

Carlos Segura, một nhà thiết kế đồ họa trụ sở tại Chicago, người sáng lập công ty Segura Inc và các xưởng đúc chữ như T-26, là một nhân chứng sát sao cho sự bùng nổ của phong cách Grunge.

Phông chữ ký kiểu grunge, chẳng hạn phông Droplet của Hat Nguyen (một nhà thiết kế người Việt Nam, học tập tại Mỹ), phông Morire của Harriet Goren, và phông Tema Cantante của Eric Lin, tất cả đã được xếp chữ ở các xưởng đúc của ông.

Ngoài những điều tuyệt vời nhất của những năm 90, phong cách chữ grunge bắt nguồn từ cảm giác lo âu và bất mãn. Segura nói với tôi trong một cuộc trò chuyện điện thoại gần đây:

"Kiểu chữ Grunge bước vào giống như một phản ứng dữ dội, như cách nhạc Punk xuất hiện,". "Nó gần giống như một sự than phiền xã hội, nếu bạn muốn: tất cả mọi thứ đều trở nên quá dễ đọc.

Thiết kế bởi những người như David Carson cũng đã giúp cho phong cách này phát triển theo hướng dễ tiếp cận. Chúng ta, loài người, có xu hướng đi theo hơn là lãnh đạo, tất cả mọi người chỉ bắt đầu làm theo những gì mà David Carson nhìn thấy.

Trong một giai đoạn nhất định, đã có một cái nhìn mới mẻ với nó dù trước đây nó không được công nhận."

David Carson với kiểu thiết kế“grunge” và phương pháp thể hiện.

Tính thẩm mỹ được nạp đầy bởi những cảm xúc nguyên sơ, nhưng phương pháp của Carson lại được mô phỏng theo công nghệ.Sự phát triển của kiểu chữ grunge trùng với sự phổ biến của dòng máy tính Macintosh được giới thiệu vào năm 1984, vĩnh viễn làm thay đổi cái nhìn về thiết kế đồ họa và thiết kế chữ.

Nghệ thuật thiết kế thủ công, một công việc vất vả liên quan đến sự tỉ mỉ và chặt chẽ, không còn là lựa chọn duy nhất. Các nhà thiết kế đã được giải phóng, những trở ngại chỉ còn là màn hình máy tính và trí tưởng tượng mà thôi.

Bằng nhiều cách, "Grunge" được ám chỉ cho một phong cách chữ từ những gì mà nó thể hiện trong âm nhạc: tự do, không kiềm chế, kêu gọi chống lại quy ước.

Các nhà thiết kế chữ thử nghiệm luôn là những nhà thiết kế trẻ, trong những năm 90, được trang bị phần mềm và những ý tưởng mới, từ chối các phông chữ dựa trên nguyên tắc của những người đi trước.

Pearl Jam và Blink-182 là hai trong số rất nhiều ban nhạc những năm 90 chấp nhận phong cách chữ Grunge trong các bức hình của họ.

Từ góc nhìn của người xem, sức hấp dẫn của phong cách grunge được dựa trên một ý niệm cơ bản: nó không được nhìn ra trước đây.

Không chỉ là thiết kế thử nghiệm các chữ cái, mà còn là cách chữ được trình bày trên trang. Sự hỗn loạn và cách thể hiện của nó gây được tiếng vang với văn hóa nói chung.

Tiếng vang này đã tạo ra một sự thay đổi quan trọng trong phương pháp thiết kế chữ: một lĩnh vực mà nhiều thập kỷ qua bị điều khiển bởi nguyên tắc trung lập, ý nghĩa được tiềm ẩn trong văn bản chứ không phải trong kiểu chữ, phông chữ không chống nổi sự liên kết với các thể loại hoặc tư tưởng được kết hợp cùng với nó.

(Bên trái)Silent Hill cùng với các loại trò chơi video cuối thập niên 90 kết hợp kiểu chữ Grunge vào quảng cáo thương mại và trong thiết kế bìa.

(Bên phải)Những bộ phim Ấn Độ thường tận dụng cái nhìn phá cách của các mặt chữ Grunge.

Câu chuyện về một phông chữ

Sự khởi đầu của hầu hết các phông chữ Grunge được thể hiện trong lúc tự phát chứ không có tính mục đích và tỉ mỉ. Có ý tưởng là thể hiện ngay lập tức.

Câu chuyện về phông chữ Morire của Harriet Goren là một ví dụ điển hình: thiết kế lấy cảm hứng từ một bài hát tình yêu của nhà soạn nhạc Monteverdi thế kỷ 16, mang tên "Si ch'io vorrei morire" (Yes, I would like to die), gồm các nét phác thảo và phần đổ bóng, như thể các chữ cái nằm trong sự rung động liên tục và tinh tế.

Tuy nhiên, với một kiểu chữ phức tạp như vậy, sự sáng tạo của nó đến từ những cảm hứng thoáng qua chứ không phải từ cái nhìn nghệ thuật có tính toán trước.

Phông chữ Morire mang phong cách grunge của Harriet Goren.

Tác phẩm lấy cảm hứng từ phông Morire sáng tác bởi Goren.

Goren nói với tôi : "Khi tạo ra phông Morire, tôi đã là một nhà thiết kế trong vài năm và thực sự đã chán với những gì tôi làm trước đó".

"Tôi dành rất nhiều thời gian nhìn vào thiết kế chữ đương đại và quan sát những gì đang diễn ra. Tôi không thực sự xem bản thân mình là một phần của bất kỳ phong trào nào. Tôi đọc một mục trên tạp chí Time về mọi nơi,về một trường học ở Camden, Maine được gọi Trung tâm Sáng tạo hình ảnh.

Bài báo cho biết nó giống như là đang ở Florence thời Phục hưng. Ngay lập tức tôi nghĩ rằng "Tôi phải đến đó." " Có một khóa học tập trung cuối tuần được gọi đại loại như Thiết kế chữ thử nghiệm, vô cùng tốn kém, gần $1700 cho ba ngày. Lúc đó là năm 1994 hoặc năm 1993 gì đó, vì vậy những khái niệm này khá mới mẻ.

Giáo viên là P. Scott Makela, người đã qua đời lúc khá trẻ nhưng vô cùng tài năng, là một phần không thể thiếu của trường Carson David. Tôi đăng ký và thanh toán một khoản tiền lớn dù không thực sự biết gì về khóa học.

Hội thảo hóa ra chỉ có ba người và một giáo viên trong lớp, và cơ bản là một trải nghiệm tập trung trong ba ngày. Chúng tôi thậm chí còn không ngủ. Ba ngày liên tiếp chỉ dành cho thiết kế chữ. Họ có máy tính rất hiện đại, tại thời điểm đó là máy Macintosh, tôi còn chưa bao giờ được sử dụng loại tiện ích này.

Makela đưa ra chúng tôi một bài tập và cuối tuần đó tôi đã thiết kế toàn bộ kiểu chữ này. Tôi thậm chí còn không dùng ma túy.”

Makela đã bị ấn tượng đến nỗi đề nghị gửi phông chữ này cho Carson. Goren thì cảm thấy hão huyền và tràn ngập nghi ngờ nhưng vẫn sao chép nó vào đĩa và gửi qua đường bưu điện.

Vài tháng sau đó, cô đã mua một bản của tạp chí Ray Gun; phông Morire được tán dương trên tất cả các trang, được công nhận hoàn toàn và thậm chí còn được sử dụng trên trang bìa.

Carson trước đó đã để lại một thư thoại bày tỏ sự quan tâm đến mặt chữ này, nhưng chưa bao giờ đảm bảo sự bao hàm của nó. Đó là bản chất của sự việc: nhanh chóng, đầy cảm hứng, và không có sự giả tạo hay phân biệt ngôi thứ.

Goren nói: "Tôi không có sự liên quan nào khác với kiểu chữ grunge, chỉ là tôi bị ảnh hưởng vào thời điểm đó,". "Cá nhân tôi nghĩ rằng rất nhiều thứ mà tôi và những người khác đang làm không hoàn toàn hấp dẫn về mặt thẩm mỹ.

Nhưng tôi nghĩ rằng đó là một bước quan trọng trong việc khiến người ta phá vỡ ranh giới và thực sự sử dụng máy tính cho những gì nó được sử dụng cho bây giờ ".

Nhớ lại, "đó là một trải nghiệm tuyệt vời làm tôi thay đổi một cách thực sự sáng tạo và trọn vẹn. Thời điểm đó, tôi làm việc tại một studio thiết kế. Tất cả mọi thứ phải được thực hiện theo nguyên tắc của khách hàng. Bạn có thể làm như vậy trong một thời gian dài, nhưng sau đó bạn cần một lối thoát.

Theo một cách nào đó, đó là một cảm giác rất thú vị khi thiết kế chữ mà không cần phải đọc. Ngay sau khi tôi thiết kế phông Morire, tôi chia tay với người bạn trai lâu năm.

Bạn của tôi ở Portland đề nghị tôi thiết kế một bài báo 2 trang (spread) cho tạp chí của anh, và tôi nhớ có sử dụng kiểu chữ này, tôi nghĩ "Tôi sẽ tạo ra cái nhìn thực sự xấu xí."

Hai trang báo minh họa cho một câu chuyện, và khi tôi thực hiện bạn không thể đọc cả câu chuyện. Nó chỉ là một cách thể hiện cảm xúc thuần khiết và thể hiện về thiết kế. Đó là tất cả về phông chữ này."

Chuyện kể của Goren không giống với các nhà thiết kế phông chữ khác trong thời đó. Carson đã nổi danh bởi kỹ thuật của ông, trong đó phần lớn liên quan đến việc cắt chữ ra thành từng phần, chồng chéo và bỏ qua những từ quan trọng, phá hủy tổng thể những trang spread mà ông sản xuất. Không có phương pháp nào đối với sự điên rồ.

Ở đỉnh cao của kiểu chữ grunge, những khái niệm như kerning (điều chỉnh khoảng cách giữ 2 ký tự), leading (khoảng cách giữ các dòng), và spacing (số khoảng giãn cách giữa các chữ) đã bị chà đạp lên, bị lãng quên, và bị bỏ mặc cho đến chết.Chữ cái đã trở thành nghệ thuật.

Tính nhất quán của ascender (khoảng nhô lên) và descender (khoảng thụt xuống) của chữ, tính bền vững của x-height (chiều cao phần thân chính của chữ thường) và baseline (đường nằm ngang dưới đáy chữ) là những nguyên tắc cổ điển nhưng không có chỗ đứng trong các tác phẩm nhà thiết kế đồ họa chữ.

(còn tiếp)

Aprilaries184 dịch từtheawl