Munro muốn “dạy” cho cây cối cách lớn lên thành những đồ nội thất như bàn ghế, chụp đèn để con người có thể thu hoạch như khi thu hoạch một vườn cây ăn trái.

Ở nước Anh có một vùng đất nơi những cái cây mọc ra những đồ nội thất hoàn chỉnh. “Mọc” ở đây không có nghĩa ám chỉ rằng cây lớn lên bị chặt xuống làm đồ nội thất mà “mọc” hoàn toàn được hiểu theo nghĩa đen: Những cái cây thực sự mọc ra đồ nội thất ngay từ cành lá.

Những người tạo ra phép màu ấy không phải những phù thủy với cây đũa phép mà là những người hết sức bình thường đến từ một công ty tên Full Grownn. Full Grown mang ý nghĩa mọi sản phẩm đều trực tiếp mọc ra và lớn lên từ đất.

Vào năm 2006, Gavin Munro, người sáng lập Full Grown bắt đầu kế hoạch hiện thực hóa nỗi ám ảnh “trồng đồ nội thất” của mình. Anh muốn thay đổi cách con người nghĩ về chế tạo. Sản xuất đủ đồ nội thất để lấp đầy một căn nhà có thể chỉ mất một ngày nhưng phần gỗ dùng để làm nên những sản phẩm ấy phải cần đến vài thập kỉ để phát triển.

“Một cái cây cần từ 5 đến 10 năm để mọc ra được một chiếc ghế. Khá lâu đúng không? Nhưng nếu xét kĩ thì ta cần đến 50 năm để trồng được một cây to, rồi chặt nó xuống để đóng được một chiếc ghế. Trong thời gian ấy, một cái cây có thể mọc được ít nhất 5 chiếc ghế. Tính ra lại nhanh hơn nhiều đấy.”

Gavin Munro

Munro muốn “dạy” cho cây cối cách lớn lên thành những đồ nội thất như bàn ghế, chụp đèn để con người có thể thu hoạch như khi thu hoạch một vườn cây ăn trái. Phần còn lại của cây lại sẽ tiếp tục đâm chồi, nảy lộc và cho ra những sản phẩm mới. Con người sẽ có đồ dùng từ những cánh đồng đồ nội thất.

Sau cánh cổng trang trại của Full Grown là những cây tần bì, sồi, sung dâu, phỉ, dẻ gai và liễu. Mỗi cây lại đang dần lớn lên trong hình hài một loại đồ nội thất. Một khu rừng đồ nội thất nghe cứ như một xứ sở thần thoại. Mà có lẽ cánh đồng đồ nội thất của Full Grown thực sự là một hình ảnh rất gần với những xứ sở thần tiên.

Xen giữa những cây bàn, cây ghế, cây chụp đèn… là những bụi cây họ dâu, ổ gà lôi, hang thỏ, chuột đồng hay những tổ chim. Người lần đầu bước vào đây chắc hẳn sẽ không khỏi trầm trồ trước những hình dạng chuẩn chỉ, đúng hình dạng của những cái cây. Khu vực này là các cây có thân và cành uốn lại thành một cái chụp đèn. Khu vực kia là những chiếc ghế chổng ngược lên trời hình thành từ các cành cây đan xen vào nhau.

Khiến những cái cây lớn lên theo ý mình không phải chuyện dễ dàng. Cây cũng có kế hoạch của riêng mình. Khi bắt đầu, Munro muốn tạo ra một chiếc ghế từ bốn cây riêng rẽ, mỗi cây là một chân ghế mọc lên từ đất. Những cái cây không muốn vậy: nếu trồng cây sát nhau, chúng sẽ tranh giành ánh sáng và không gian; nếu bắt buộc chúng phải lớn theo ý con người muốn, chúng sẽ lớn rất dè dặt tạo ra những cành mảnh và nhỏ…

Cách làm mà Munro đúc kết được sau đó là phải chọn ra được cành có khả năng phát triển gần nhất với hướng mà người trồng mong muốn rồi dần uốn theo cách mình muốn. Ban đầu, cái cây sẽ chẳng ra cây, cũng chẳng ra ghế mà chỉ nhưng một hình chữ T cắm xuống đất.

Khi cành dày lên những cành dễ uốn cong nhất sẽ lớn dựa vào phần khung sườn. Sau đó, người trồng mới từ tốn uốn cây theo những góc cạnh nhất định để tạo thành phần ghế ngồi và chân. Cắt tỉa và ghép cũng rất quan trọng trong việc kiểm soát sự tăng trưởng và đan xen của các cành cây.

Munro gắn kế hoạch phát triển của Full Grown với cuộc đời của những thành viên công ty như Chris, như Ed và chính Munro. “Khi Ed 30 tuổi chúng tôi sẽ ngồi trò chuyện quanh một bàn ăn khổng lồ mà công ty trồng được. Đến lúc Chris 50 tuổi, chúng tôi sẽ trồng một trang trại nội thất mới trên chính đất của mình. Và đến khi tôi 50 tuổi, mọi thứ sẽ vận hành mượt mà hết mức.”

Những đồ nội thất sau thu hoạch sẽ được để khô trong phòng rồi mài nhẵn phần vỏ của một số bộ phận để lộ ra phần gỗ phía trong cũng như tạo ra cảm giác trơn nhẵn thoải mái cho người dùng. Những món đồ được chăm sóc và uốn nắn đúng cách sẽ cho ra hình dạng cân đối và kết cấu vững chắc cũng với màu sắc đẹp và phần gỗ chất lượng, bắt mắt.

Suốt hơn một thập kỉ qua, Munro và các đồng nghiệp đã và đang học và tìm hiểu về những cái cây để tìm ra cách tối ưu khiến chúng phát triển thành những đồ nội thất có tính ứng dụng chứ không chỉ là những hình thù lạ mắt. Họ đã luôn thử nghiệm và thất bại nhưng chưa từng dừng lại. Họ đã đi từ việc bắt ép cây cối sang tìm cách để cây cối lớn theo ý con người một cách thoải mái và ít gò bó nhất.

“Cây cối không nhất thiết muốn phát triển thành một cái ghế. Vậy nên chúng tôi đang học cách khiến chúng lớn thành những cái ghế một cách thoải mái và tự nhiên nhất.”

Gavin Munro

Tham vọng hơn nữa, Full Grown muốn mỗi cây sẽ không chỉ cho một đời sản phẩm. Họ muốn những cái cây sẽ như một cây ăn quả lâu năm, đậu quả mỗi vụ. “Nếu chúng ta cắt hẳn cái cây xuống thì cây đó sẽ chết mãi mãi. Như thế thật vô nghĩa.”

Khi nắm bắt được bí quyết của việc trồng đồ nội thất rồi, Munro và các đồng nghiệp muốn đưa những cánh đồng này ra khắp thế giới để thay đổi hoàn toàn cách tiêu dùng đồ nội thất của con người. Full Grown không phải người đầu tiên làm công việc tương tự nhưng rõ ràng hiện tại, họ chính là những người có tiềm năng đi xa nhất và lan tỏa rộng nhất. Munro chia sẻ rằng:

“Điều tuyệt vời nhất về dự án này là nó có thể được nhân lên ở bất cứ nơi nào cây có thể sinh trưởng trên trái đất này. Chúng tôi muốn tạo ra những cánh đồng như thế này ở khắp nơi trên thế giới.”

Gavin Munro

Nguồn: Atlas Obscura và Full Grown
Biên dịch: Xanh Va
Ảnh/Video: Full Grown

• Phủ xanh mái nhà ở Texas bằng cây bản địa
• Khi kẹo mút mọc ra cây xanh
• Scoby – Màng bọc thực phẩm sinh học được trồng như rau
• Tree-ness House – Ngôi nhà hình thành từ nguyên lý cây cối