Thành phố năm 2030, tôi không sở hữu gì cả nhưng vẫn sống tốt

*Bài viết này là một phần trong Buổi họp thường niên của Hội đồng tương lai toàn cầu. Nếu bạn cần thêm thông tin hãy xem qua đoạn video Sẽ thế nào nếu: Quyền riêng tư trở thành một sản phẩm xa xỉ?

Chào mừng đến với năm 2030. Chào mừng đến với thành phố của tôi – hay là tôi nên nói “thành phố của chúng tôi” mới phải. Tôi không sở hữu nhà. Tôi không sở hữu bất kỳ đồ gia dụng hay quần áo nào. Điều này nghe có vẻ kì quặc với bạn, nhưng ở đây, điều này hoàn toàn dễ hiểu với chúng tôi. Mọi sản phẩm hiện đều trở thành dịch vụ. Chúng tôi có quyền sử dụng phương tiện vận chuyển, nơi ở, thức ăn và tất cả mọi thứ cần thiết trong cuộc sống thường ngày. Lần lượt những thứ này đều sẽ miễn phí, dẫn đến việc thật khó hiểu nếu chúng tôi sở hữu nhiều thứ.

Đầu tiên, phương tiện liên lạc trở thành kỹ thuật số và miễn phí cho tất cả mọi người. Sau đó, khi năng lượng sạch miễn phí, mọi thứ bắt đầu di chuyển rất nhanh. Phương tiện vận chuyển tự động giảm giá. Chẳng có lý do gì để sở hữu xe hơi nữa, bởi vì chúng tôi có thể gọi một chiếc xe hơi tự lái hay một chiếc xe bay cho chặng đường dài hơn trong vòng vài phút. Chúng tôi bắt đầu giao thông một cách có tổ chức và ăn ý hơn khi phương tiện di chuyển công cộng trở nên dễ dàng, nhanh chóng và tiện lợi hơn cả xe hơi riêng. Giờ đây tôi không thể tin là chúng tôi có thể chấp nhận sự tắc nghẽn và nạn kẹt xe, chưa kể đến ô nhiễm không khí từ động cơ đốt. Chúng tôi đã nghĩ gì vậy?

Thỉnh thoảng tôi đạp xe đến thăm một vài người bạn. Tôi tận hưởng bài tập và chuyến đi. Một kiểu để tâm hồn chu du cùng với chuyến đi. Thật vui khi có vẻ như nhiều thứ không bao giờ mất đi sự hào hứng của nó: đi bộ, đạp xe, nấu ăn, vẽ vời và trồng cây. Điều này hoàn toàn dễ hiểu và nhắc chúng tôi nhớ rằng nền văn hoá của chúng tôi đã vượt ra khỏi mối quan hệ gần gũi với tự nhiên.

“Các vấn đề về môi trường dường như thật xa vời.”

Ở thành phố này chúng tôi không phải trả tiền thuê gì cả, bởi vì nhiều người khác cũng đang sử dụng không gian miễn phí của chúng tôi bất cứ khi nào chúng tôi không cần nó. Phòng ngủ của tôi được dùng cho những cuộc họp kinh doanh khi tôi không có ở đó.

Thỉnh thoảng, tôi sẽ nấu ăn cho bản thân. Thật dễ dàng – những dụng cụ nấu nướng sẽ được giao tới tận nhà trong vòng vài phút. Từ khi phương tiện vận chuyển miễn phí, chúng tôi ngừng việc mang tất cả mọi thứ về nhà. Tại sao phải nhét chật máy làm pasta hay máy làm bánh crepe trong tủ đựng chén. Chúng ta có thể gọi giao tới khi cần.

Điều này cũng tạo ra một sự đột phá cho nền kinh tế tuần hoàn dễ dàng hơn. Khi sản phẩm trở thành dịch vụ, sẽ không ai còn hứng thú với những thứ có vòng đời ngắn. Mọi thứ được thiết kế để có thể sử dụng lâu bền, có khả năng sửa chữa và tái chế. Các chất liệu lưu thông nhanh hơn trong nền kinh tế của chúng tôi và có thể biến đổi dễ dàng thành những sản phẩm mới và tốt. Các vấn đề về môi trường trở nên xa vời, từ khi chúng tôi chỉ sử dụng năng lượng sạch và quy trình sản xuất sạch. Không khí trong lành, nước không bị ô nhiễm và không ai dám đụng vào khu vực tự nhiên được bảo vệ bởi vì họ đều có liên quan mật thiết tới cuộc sống tốt đẹp của nhau. Nhiều thành phố có nhiều không gian xanh, cây xanh và cây cao ở khắp nơi. Tôi vẫn không hiểu tại sao trong quá khứ chúng tôi lại chất đầy những chậu cây trong thành phố cùng với bê tông.

Cái chết của mua sắm

Mua sắm? Tôi không thực sự nhớ khái niệm về nó nữa. Với hầu hết chúng tôi, mua sắm trở thành một sự lựa chọn tiêu dùng. Đôi khi tôi thấy vui, đôi khi tôi lại chỉ muốn thuật toán làm điều đó hộ tôi. Công nghệ hiểu gu ăn mặc của tôi còn hơn tôi nữa. Khi AI và robot nắm quyền kiểm soát quá nhiều công việc của chúng tôi, chúng tôi đột nhiên có nhiều thời gian để ăn ngon, ngủ khoẻ và dành thời gian với những người khác. Không còn khái niệm về giờ cao điểm nữa, khi việc mà chúng ta làm có thể được hoàn thành vào bất kỳ lúc nào. Tôi không chắc rằng mình có nên gọi đó là công việc hay không nữa. Nó giống như là thời gian suy nghĩ, sáng tạo và phát triển.

Trong một lúc, mọi thứ trở thành trò tiêu khiển và mọi người không muốn làm phiền chính mình với những vấn đề khó khăn. Nó chỉ xảy ra vào phút chót khi chúng tôi tìm cách sử dụng tất cả những công nghệ mới cho mục đích tốt hơn là chỉ giết thời gian.

“Họ sống cuộc sống khác bên ngoài thành phố.”

Điều quan ngại lớn nhất của tôi là tất cả những người không sống trong thành phố của chúng tôi. Những người mà chúng tôi bị lạc mất. Những người quyết định rằng có quá nhiều công nghệ. Những người cảm thấy lỗi thời và vô dụng khi robot và AI làm thay phần lớn công việc của chúng tôi. Những người cảm thấy khó chịu với hệ thống chính trị và chống lại nó. Họ sống một cuộc sống khác bên ngoài thành phố của chúng tôi. Một vài cộng đồng tự cung tự cấp nhỏ được hình thành. Một số khác ở lại trong những căn nhà trống và bỏ hoang trong những thị trấn nhỏ của thế kỉ 19.

Thỉnh thoảng, tôi bị khó chịu với thực tế rằng tôi không có quyền riêng tư thực sự. Không nơi nào tôi có thể đi mà không bị đăng nhập. Tôi biết rằng, ở một nơi nào đó, mọi thứ tôi làm, suy nghĩ và mơ ước đều bị ghi lại. Tôi chỉ hy vọng rằng không có ai dùng điều đó để chống lại tôi.

Nhìn chung, đây là một cuộc sống tốt đẹp. Tốt hơn là con đường mà chúng tôi đã từng đi, nơi rõ ràng là chúng tôi không thể tiếp tục với hình mẫu phát triển như vậy. Chúng tôi đã có tất cả những điều tồi tệ: tệ nạn phong cách sống, biến đổi khí hậu, khủng hoảng người tị nạn, môi trường suy thoái, những thành phố tắc nghẽn hoàn toàn, ô nhiễm nước, ô nhiễm không khí, xã hội không ổn định và nạn thất nghiệp. Chúng tôi lạc mất quá nhiều người trước khi chúng tôi nhận ra rằng chúng tôi có thể làm nhiều thứ khác đi.

Ghi chú của tác giả: Nhiều người đọc bài viết này giống như là một xã hội không tưởng hoặc là giấc mơ tương lai của tôi. Nhưng không, đó là viễn cảnh cho thấy nơi chúng ta hướng tới – cho điều tốt đẹp hơn và điều tệ hơn. Tôi viết bài này để bắt đầu một cuộc thảo luận về những cái lợi và cái hại của sự phát triển công nghệ hiện tại. Khi chúng ta phải đối diện với tương lai, làm việc với những bản báo cáo là không đủ. Chúng ta nên bắt đầu thảo luận bằng nhiều cách. Đây là mục đích của bài viết này.

Được viết bởi Ida Auken, thành viên Quốc Hội Đan Mạch. 


Cùng tác giả

#Tag