Trên thềm Oscars 2019 vừa qua, phim ngắn Bao của Domee Shi và Becky Neiman đã vượt qua nhiều đối thủ để giành giải Phim Hoạt Hình Ngắn Xuất Sắc Nhất (Best Animated Short Film).

Khi Bao mới ra mắt như đoạn phim mở màn truyền thống của hãng Pixar cho phim hoạt hình The Incredibles 2, trang Applied Arts đã có một bài viết nhỏ về quá trình tạo ra bộ phim cùng Domee Shi.

“Bánh bao” (dumpling) là một thuật ngữ rộng cho món ăn bao gồm lớp ngoài nhão, thường được nhồi với thịt hoặc nhân ngọt. Thông thường, tuổi thọ của bánh bao ngắn, từ giai đoạn đầu được nấu đến lúc yên nghỉ trong bao tử no nê của bạn. Không còn như thế nữa đâu. Đạo diễn người Canada gốc Hoa, Domee Shi, đã cho bánh bao cơ hội thứ hai trong cuộc đời với bộ phim ngắn mới của Pixar gần đây. Trang Applied Arts đã ngồi xuống trò chuyện với Shi về sự khởi đầu của Bao, những thăng trầm trong việc sản xuất và tái định hình sự kiểm soát sáng tạo.

Bộ phim hoạt hình ngắn của Shi không có các cuộc hội thoại và là cách cô bày tỏ lòng tôn kính đối với trải nghiệm của người Canada gốc Hoa. Bao diễn ra ở khu phố Tàu tại Toronto (Canada) và ghi lại hành trình kỳ quặc của một bà mẹ sống côi cút thiếu vắng người con; cuộc sống bà thay đổi khi một chiếc bánh bao xuất hiện tay, chân và mang sự sống (ngay cả bản thân đạo diễn cũng gọi điều này là “kỳ quặc”).

Mùa hè 2018, Bao được công chiếu mở màn cho The Incredibles 2 (với doanh thu tuần đầu cao nhất cho một phim hoạt hình từ đó đến nay). Bạn có thể xem trailer bên dưới.

Trước khi Bao được cặp để chiếu cùng The Incredibles 2, Shi đã ấp ủ ý tưởng nhỏ từ bản storyboard mà cô chào màn với Pixar Studios năm 2015. Cô cho biết, bộ phim dựa trên trải nghiệm của bản thân khi lớn lên với vai trò con một trong gia đình. “Tôi là cái bánh bao bé nhỏ luôn bị bảo vệ thái quá bởi bà mẹ người Hoa như thế đấy“, cô cho hay. Sinh ra ở Trùng Khánh, Trung Quốc và lớn lên ở Toronto, Shi bước vào thế giới của Pixar sau khi tốt nghiệp tại trường cao đẳng Sheridan. Cô được thuê với vai trò là thực tập sinh năm 2011, và nhanh chóng trở thành họa sĩ kể chuyện cho bộ phim Inside Out. Bốn năm sau, Shi dần dần tạo ra Bao, trở thành đạo diễn nữ đầu tiên tại Pixar.

Vậy thì chính xác điều gì đã xảy ra trong việc tạo nên phim ngắn của Pixar?

Nghiên cứu. Chuẩn bị. Đặc biệt đây là lần đầu Shi ở vai trò đạo diễn (Bạn có thể xem đồ án tốt nghiệp của Shi tại đây).

Là một fan của Studio Ghibli và manga, điều quan trọng nhất với cô là kết nối thế giới điện ảnh vào Bao. Cả nhóm đã học hỏi những bộ phim kinh điển từ nhà làm phim Nhật Bản Yasujirō Ozu, bao gồm phim Tokyo Story và An Autumn Afternoon. “Tôi thích cách mà ông ấy hòa quyện phép màu và những nhân vật có thật,” Shi nói. Cô muốn nắm bắt sự linh hoạt và trữ tình trong cốt truyện của Ozu vào bộ phim của mình; cũng như sự song song giữa hai cách đạo diễn có thể được nhìn thấy xuyên suốt. “Với tôi, điều vô cùng quý giá là có thể đắm chìm trong nền điện ảnh Châu Á – như Nhật, Trung và Hàn,” cô chia sẻ.

Về địa điểm, Bao nổi bật trong danh sách của Pixar vì nó rõ ràng diễn ra ở Toronto – bạn có thể thấy tòa tháp CN Tower, những con phố ở khu người Hoa và tàu điện TTC. (Thường thì, các địa điểm rất khó để ghi điểm ở các phim của Pixar và chúng thường diễn ra ở những thành phố khó nhận ra). Với đội ngũ sản xuất, vị trí thật ra lại khiến công việc dễ dàng hơn.

“Có các chi tiết cụ thể cho địa điểm chính là nền cho câu chuyện và nhân vật, khiến chúng như người thật đang sống trong không gian ở thực tại vậy,” Shi cho hay.

Mẹ của Shi đã cung cấp một trong những yếu tố quan trọng cho quá trình đầu tạo nên bộ phim. Để cảnh mở đầu khi người mẹ của nhân vật đang làm bánh bao trở nên tốt nhất, Shi đã dẫn mẹ đến Pixar Studios để thực hiện cảnh này. Đội ngũ đã dựng máy quay để quay lại cảnh nhào bột và xếp bánh làm tư liệu tham khảo. “Những cảnh quay đầu trong phim đơn giản là sự tương quan 1:1, đó là bàn tay của chính mẹ tôi đang làm những chiếc bánh bao ấy,” Shi nói.

Mẹ của cô đã tham gia buổi ra mắt phim và vô cùng ấn tượng với kết quả của sản phẩm con mình tạo ra. “Tôi nghĩ mẹ đã vô cùng ngạc nhiên và tự hào vì tôi đã làm được điều như thế ở Pixar,” Shi chia sẻ.

Một lí do cho việc bộ phim Bao giữ tính ‘kì quặc’ của nó là bởi kinh phí hạn hẹp. Shi giải thích, “Chương trình cho các bộ phim ngắn tại Pixar giống như là những bộ phận nhỏ độc lập thô kệch; chúng tôi không có sự ưu tiên ở mức độ cao nhất tại studio.” Cả nhóm đã phải thử nghiệm và đẩy tuyến truyện đi xa nhất có thể, gánh lấy những rủi ro sáng tạo, nhất là khi Bao phải được hoàn thành giữa hai bộ phim lớn là Coco và The Incredibles 2. “Tôi nghĩ chúng tôi đã rất may mắn – mọi người trong nhóm đều được làm tự do theo ý muốn cho bộ phim ngắn này,” Shi cho biết thêm.

Phần khó khăn nhất để tạo ra Bao? “Nhào nặn nên câu chuyện,” Shi nói. “Tôi hầu như đã vẽ storyboard cho toàn bộ câu chuyện một mình ở giai đoạn đầu. Mọi thứ rất lắt léo để dẫn đến đoạn kết dễ hiểu nhất; bởi vì sau khi nhân vật người mẹ ăn cái bánh bao, mọi người đã đặt nhiều câu hỏi, và tôi đã nghĩ, ‘Làm sao để cảm xúc ấy có thể được nhìn thấu được?‘ “, cô nói. Shi tiết lộ rằng mình đã vẽ storyboard cho phần kết nhiều nhất, cố gắng tìm cách cân bằng tốt nhất cho các cảm xúc khác nhau. “Chúng tôi không muốn để điều đó được khơi ra quá rõ ràng.“

Giờ thì khi các bình luận và phản hồi đổ dồn về, Shi đã có cho mình một bài học từ toàn bộ quá trình này: để mọi người làm công việc của họ và tin tưởng rằng họ có thể làm tốt nó. Điều này cần đánh đổi sự kiểm soát sáng tạo. Trong suốt quá trình, Bao đã có sự đóng góp của ít nhất 100 người và ở một mặt khác, có 30 người làm việc cho dự án này cùng một lúc. “Công việc của bạn [với tư cách là đạo diễn] chỉ là hướng la bàn theo đúng hướng, nhưng vẫn giữ sự cởi mở và tò mò của những người khác trong nhóm để họ thêm vào phần của bản thân và cách nhìn cá nhân họ,” cô chốt lại.

Tác giả: Sabrina Gamrot
Dịch: Lệ Lin
Nguồn: Applied Arts