The Great Wave off Kanagawa (Sóng lừng ở Kanagawa) là một trong những tác phẩm nghệ thuật nổi tiếng nhất trên thế giới. Một tuyệt tác nghệ thuật thuộc thể loại ukiyo-e.

Bức tranh này đã truyền cảm hứng cho rất nhiều nghệ sĩ và người xem trong hơn 200 năm nay. Tuy vậy, có rất nhiều người vẫn chưa từng biết đến lịch sử, vai trò và di sản để lại của tác phẩm này.

Vậy rốt cục, The Great Wave off Kanagawa thuộc thể loại nghệ thuật gì?

The Great Wave off Kanagawa là một mộc bản in thuộc thể loại nghệ thuật yoko-e được tạo ra bởi nghệ sĩ Katsushika Hokusai trong thời kỳ Edo tại Nhật Bản. Nó là mảnh ghép đầu tiên trong bộ sưu tập Thirty-six Views of Mount Fuji, một tuyển tập tác phẩm in ukiyo-e thể hiện những góc nhìn khác nhau hướng tới đỉnh ngọn núi cao nhất tại Nhật Bản.

Trong tác phẩm này, ngọn núi Fuji được đặt dưới góc nhìn từ biển cả cùng với một ngọn sóng khổng lồ cuộn lên chiếm lấy cả khung hình, nó khiến ngọn núi và bộ ba chiếc thuyền gỗ trở nên nhỏ bé hơn, đồng thời khơi gợi nguồn cảm hứng cho tựa đề của tác phẩm The Great Wave.

Những ấn bản tiền thân của Hokusai

The Great Wave off Kanagawa là tác phẩm miêu tả ngọn sóng nổi bật nhất của ông, tuy nhiên đây không phải lần duy nhất Hokusai thử nghiệm với motif này. Trên thực tế, ông đã tạo ra ba tác phẩm tương tự trong khoảng thời điểm đó, cho phép người xem chiêm ngưỡng những phiên bản cải tiến khác nhau.

Hokusai bắt đầu sử dụng hình ảnh con sóng như một sự miêu tả ẩn dụ khi ông bước sang tuổi 33. Vào năm 1797, ông tạo ra tác phẩm Springtime in Enoshima, một mộc bản in từ series The Threads of the Willow của ông.

Trong khi ngọn núi Fuji và con sóng được cách điệu nằm gọn bên trái của bố cục, khung cảnh cũng đồng thời xuất hiện một gia đình đang đứng bên bờ biển. Sự hiện diện của những con người này là điều khá đặc biệt trong những tác phẩm nghiên cứu về sóng của ông, vì yếu tố tập trung của chúng thường nằm ở biển và cảnh vật xung quanh chứ không phải con người.

Vào năm 1803, Hokusai một lần nữa thử nghiệm với motif những con sóng. Trong bức tranh View of Honmoku off Kanagawa, hình ảnh một cột sóng khổng lồ đang làm chao đảo cả một con thuyền. Giống với ngọn sóng được miêu tả trong tác phẩm Springtime in Enoshima, hình tượng này đã được cách điệu. Tuy nhiên, khác với các tác phẩm trước đó, con sóng thứ hai này được tối giản hóa nhiều hơn, to hơn về kích thước và chuyển động từ phải sáng trái.

Hai năm sau khi Hokusai tạo ra tác phẩm View of Honmoku off Kanagawa, ông hoàn thành tiếp tác phẩm Fast Cargo Boat Battling The Waves. Tác phẩm này cũng được cách điệu hóa một cách tương tự với tác phẩm trước đó. Điều khiến nó đặc biệt là con sóng lần này cuộn trào lên ở phía bên trái của khung hình.

Cuộc cách mạng của phiên bản The Great Wave

Không có gì đáng ngạc nhiên, bức tranh áp chót này được nhận định gần giống nhất với phiên bản cuối cùng—The Great Wave, mặc dù phiên bản tiền nhiệm này thiếu đi sự phức tạp, tinh tế của những bọt sóng trắng và sự sống động trong cách thể hiện màu sắc sau đó. Đứng trên đỉnh cao của sự khác biệt về phong cách, The Great Wave cũng đồng thời thể hiện một sự thay đổi tương đối quan trọng trong chủ đề bằng việc thêm vào ngọn núi Fuji, tiêu điểm chủ đích của tác phẩm.

36 góc nhìn của ngọn núi Fuji

Khoảng năm 1830, người đàn ông 70 tuổi Hokusai đã thực hiện bộ sưu tập 36 góc nhìn của ngọn núi Fuji nổi tiếng. Trong bộ sưu tập này, ông đã thể hiện cái nhìn thoáng qua của ngọn núi từ rất nhiều vị trí thuận lợi khác nhau với cảnh sắc đa dạng theo thời gian quanh năm. Những tác phẩm trong series này được biết đến với sự phong phú của màu sắc – đặc biệt là đối với gam màu xanh dương – màu sắc mà Hokusai đã thực hiện thông qua một quy trình in đa khối phức tạp để có thể tạo ra nó.

“Sự tinh tế trong việc sử dụng đa dạng các sắc xanh là một điểm đặc biệt của một vài tác phẩm trong bộ sưu tập này, đó cũng là điều làm nên The Great Wave“, bảo tàng Metropolitan Museum of Art giải thích thêm. “Vào thời điểm tác phẩm này được thực hiện, từng có một yêu cầu về màu xanh Berlin—còn được biết đến với tên gọi ‘Màu xanh Phổ’—có nguồn gốc từ Châu Âu“. Những phân tích khoa học gần đây chỉ ra rằng, cả màu xanh Phổ và màu chàm truyền thống đều được sử dụng trong tác phẩm ‘the Great Wave’ để tạo ra những sự chuyển đổi sắc độ phức tạp khi lên màu cho tác phẩm ấn tượng này.

Sắc xanh sống động này cũng được sử dụng trong một vài tác phẩm khác của bộ sưu tập, bao gồm tác phẩm nổi tiếng như South Wind, Clear Sky.

Được tạo ra vào thời kỳ đỉnh cao của sự nghiệp, bộ sưu tập 36 góc nhìn của ngọn núi Fuji được chú ý đến như là một trong những nỗ lực quan trọng nhất của Hokusai, thậm chí theo như những gì ông chia sẻ. “Tất cả các tác phẩm mà tôi đã thực hiện trước năm 70 tuổi đều không đáng để kể đến“.

Di sản để lại

Ngày nay, phiên bản gốc của The Great Wave off Kanagawa đã được xuất hiện ở hầu hết những bảo tàng nổi tiếng thế giới, bao gồm bảo tàng Metropolitan Museum of Art, Art Institue of Chicago, Los Angeles County Museum of Art và British Museum.

Thêm vào đó, bức tranh Great Wave của Hokusai đã truyền cảm hứng cho vô số tác phẩm đương thời, trong đó bao gồm một bích họa hoành tráng tại Moscow hay thậm chí các bức vẽ về loài mèo của một họa sĩ người Malaysia tại Paris. Mỗi mảnh ghép nghệ thuật này chính là minh chứng cho sự ảnh hưởng vĩ đại của tác phẩm này.

Biên dịch: Limon
Nguồn: Mymodernmet