Thế nào là thiết kế nâng cao nhận thức ở Nhật Bản?
“Mindful design” là thiết kế giúp con người có cái nhìn và cảm nhận khác về những vật thể/ngoại cảnh được xem là hiển nhiên, và thay đổi nhân sinh quan của xã hội.
Bài viết bởi Irene Au, đối tác thiết kế tại Khosla Ventures; trưởng bộ phận thiết kế tại Google, Yahoo, Udacity. Giáo viên dạy Yoga, tác giả, diễn giả.
Mindful design (tạm dịch là thiết kế nâng cao nhận thức, trong trường hợp này người dịch xin được giữ nguyên bản tiếng Anh).
—
Tại hội nghị Wisdom 2.0 diễn ra vào tháng 2 vừa rồi, tôi đã trình bày về chủ đề “Thiền và Thiết kế” cùng những định nghĩa của khái niệm “thiết kế nâng cao nhận thức”. Khoảng thời gian du lịch tại Nhật Bản, tôi đã rất vui sướng khi thấy Mindful design được áp dụng ở nhiều nơi công cộng, ngay từ những vật rất đỗi bình thường như chiếc nắp cống. Ở Mỹ, ta chẳng bao giờ để tâm đến chúng; thường thì chúng sẽ như thế này:
Hình ảnh thường thấy của những chiếc nắp cống tại Mỹ.
Trái lại, những chiếc nắp cống tại Nhật Bản là cơ hội để người nghệ sĩ mang đến cảm giác vui tươi cho người đi đường.
Chưa hết, bạn vẫn thường bắt gặp hình ảnh lan can vỉa hè nhưng lại khô khan, cứng nhắc như hàng song sắt đúng không?
Ở Tokyo và Kyoto, những chiếc lan can trên vỉa hè hay dọc trên thân cầu cũng là nơi để nghệ sĩ thể hiện niềm hân hoan đến công chúng.
Những chiếc lan can ở Nhật Bản.
Khi tập Yoga, chúng ta luôn cố gắng giữ chánh niệm bằng cách tập trung vào khoảnh khắc hiện tại và không nghĩ ngợi, phán xét điều gì. “Mindful design” là thiết kế giúp tăng nhận thức con người trước những vật thể/ngoại cảnh được xem là hiển nhiên, và thay đổi nhân sinh quan cùng cách con người tương tác với môi trường chung quanh.
Những chiếc nắp cống và lan can ở Nhật là bằng chứng cho việc ứng dụng mindful design vào hình hài các vật thể đời thường. Ngoài ra, còn nhiều ví dụ khác của mindful design ta có thể dễ dàng tìm thấy ở nơi công cộng. Ví dụ cứ thời điểm này hằng năm, hoa anh đào nở rộ khắp Nhật Bản; khi ấy, khu phố đi bộ cùng những tuyến đường chính sẽ ngập tràn sắc hoa.
Cùng một khung cảnh nhưng khi so với đại lộ California, nơi đây không còn một gốc cây xanh sau khi hội đồng thành phố quyết định chặt bỏ chúng. Thật đáng buồn!
Hình ảnh đại lộ California, Palo Alto trước và sau khi cây bị chặt bỏ.
Một ví dụ khác: Rất nhiều con kênh nhỏ ở Mỹ bao quanh bởi cơ sở hạ tầng bằng bê tông, vận hành với chi phí bảo dưỡng nghèo nàn và chỉ tập trung vào việc đảm bảo đủ lượng nước cần cung cấp.
La Ballona Creek, thành phố Culver, CA.
Trong khi đó, những con kênh ở Kyoto luôn là khu dành cho người đi bộ tuyệt đẹp:
Phần đường đi bộ dọc những con sông ở Kyoto.
Mindful design không chỉ xoay quanh vấn đề về thẩm mỹ. Những nhà nghiên cứu UX ủng hộ việc quan tâm và hiểu rõ mọi nhu cầu tiềm ẩn chưa được đáp ứng của người dùng. Xác định những nhu cầu ấy và tạo ra trải nghiệm hợp lý cũng được xem là mindful design. Hãy cùng quan sát quầy bán vé tại các ga tàu điện ngầm ở Tokyo.
Quầy bán vé ở ga tàu điện ngầm tại Nhật Bản.
Thanh màu xanh nhỏ bằng nhựa kia được đặt trước mỗi quầy bán vé và máy bán hàng tự động. Trông không đẹp lắm nhưng nó là chỗ để khách hàng đặt ô hoặc gậy của mình khi mua vé. Không chắc đây có phải là yêu cầu của người dân Nhật hay không, nhưng khi đã nghĩ đến và thực hiện công năng tinh tế này, hẳn đó là người có nhận thức cao về nhu cầu tiềm ẩn; và quan trọng hơn, họ đã được hỗ trợ để thi công chi tiết tưởng như nhỏ nhặt này.
Do đó, mindful design không chỉ cần thiết cho nhà thiết kế, mà còn cho tất cả những ai muốn hỗ trợ quá trình tạo ra trải nghiệm người dùng (ví dụ như nhà tài trợ, CEO hoặc quản lý).
Bạn sẽ áp dụng mindful design vào những sản phẩm tiếp theo chứ? Bạn dự định sẽ thực hiện chúng như thế nào? Hãy chia sẻ cùng iDesign nhé!
Tác giả: Irene Au
Người dịch: Đáo
Nguồn: Medium