Liệu cát có phải là nguồn tài nguyên vô hạn?

Cát là nguồn tài nguyên thiên nhiên được sử dụng nhiều nhất thế giới, sau nước và không khí. Các thành phố hiện đại được xây dựng từ nó. Chỉ riêng với ngành xây dựng, ước tính có khoảng 25 tỷ tấn cát và sỏi được sử dụng hàng năm. Tuy rằng đó là một con số rất lớn, nhưng không có gì ngạc nhiên khi những thứ xung quanh bạn đều có thể được làm từ cát.

Nhưng cát lại đang cạn dần.

Cát là nguyên liệu cần thiết cho bê tông, nhựa đường, thậm chí từng cửa sổ trên hành tinh này. The United Nations Environment Programme thống kê từ năm 2011 đến năm 2013, Trung Quốc đã sử dụng nhiều xi măng hơn toàn bộ số xi măng mà Hoa Kỳ đã dùng trong cả thế kỉ 20. Và vào năm 2012, thế giới đã sử dụng một lượng bê tông đủ để xây một bức tường xung quanh đường xích đạo với chiều cao và bề dày là 27m.

Nhiều người trong chúng ta có quan niệm sai lầm rằng cát là tài nguyên vô hạn, nhưng trên thực tế thì điều đó hoàn toàn sai. Theo ước tính của Bộ Xây dựng, những quốc gia như Việt Nam có thể cạn kiệt nguồn tài nguyên này vào năm 2020 nếu như sử dụng theo tỷ lệ mà chúng ta đang dùng. Cát cần thiết cho việc xây dựng, nhưng thật không may, một số lượng cát lớn ở sa mạc rất ít khi được sử dụng vì hạt quá mịn và nhỏ để có thể trộn lại với nhau. Loại cát mà chúng ta sử dụng cần mất nhiều năm để hình thành, và với mức tiêu thụ hiện nay của chúng ta, nó sẽ không còn nữa.

Vấn đề tài nguyên cát chỉ được nêu ra trong khoảng 10 năm gần đây. Tại Tuần lễ thiết kế Hà Lan năm ngoái, Atelier NL (một studio tại Hà Lan chuyên nghiên cứu giá trị của nguyên liệu địa phương) đã tổ chức một hội nghị chuyên đề. Phát biểu của Nadine Sterk và Lonny van Ryswyck của Atelier NL đã thu hút sự chú ý của giới truyền thông: “Khi chúng ta càng tăng cường việc đô thị hoá thế giới hiện đại, thì nhu cầu về nguồn tài nguyên khiêm tốn này cũng tăng theo. Tốc độ khai thác cát trở nên nhanh hơn thời gian tạo ra những lớp cát mới. Cát ở các bờ biển, sông và đáy biển đang biến mất dần và điều này sẽ gây ra hậu quả to lớn cho cả môi trường sống lẫn con người.

Nguyên nhân khiến cho nhu cầu về cát không có dấu hiệu giảm sút là do các ngành liên quan đến nó trên toàn thế giới. Ngành công nghiệp hàng tỷ đô la đang khiến các bờ cát trên biển trở nên cạn kiệt dần, và các thợ mỏ cát chuyển sang khai thác từ các nguồn ít triển vọng hơn. Theo bài báo WIRED 2015, hàng chục hòn đảo đã biến mất khỏi Indonesia, và những quốc gia như Việt Nam, Malaysia, Indonesia đã hạn chế hoặc cấm xuất khẩu cát bởi những thiệt hại quá lớn cho hệ sinh thái.

Tuy nhiên, hạn chế xuất khẩu cát chỉ là biện pháp “thêm dầu vào lửa”; việc khai thác bất hợp pháp cát đã thu hút các băng nhóm tội phạm bán chúng trên thị trường chợ đen và vô số mạng sống đã được đem ra làm vật thế chấp. Mối lo ngại lớn hơn cả “mafia cát” đó là những hạn chế việc xuất khẩu cát sẽ làm cho giá cát tăng lên. 

Nếu chúng ta muốn ngăn chặn những thiệt hại tiếp theo cho hệ sinh thái và cuộc sống con người, chúng ta cần phải nhìn lại mình đã dùng bao nhiêu cát và nó đến từ đâu. Trong thế kỉ 21, chúng ta không thể tiến xa hơn được nữa khi mà nguồn tài nguyên cát bị cạn kiệt. Vì thế, một số công ty và các start-up mới thành lập đã tìm kiếm “cát nguyên thuỷ” (thường được coi là không sử dụng được) để làm phương án thay thế cho nguồn cát cũ. Atelier NL, người đã trình bày dự án “To See a World in a Grain of Sand” của mình năm ngoái, kêu gọi mọi người gửi các mẫu cát từ khắp nơi trên thế giới (nhưng không khuyến khích nhập khẩu đường dài) để nghiên cứu các thành phần của chúng khi nung chảy thành thuỷ tinh. Kết quả cho ra sản phẩm có màu sắc và kết cấu rất đẹp.

Nhóm bốn học sinh trường Imperial College London – Carolyn tam, Hamaza Oza, Matteo Maccario, Saki Maruyama – đang tận dụng nguồn cát nguyên thuỷ thường bị bỏ qua. Công ty khởi nghiệp này đã phát triển một vật liệu composite, có tên là “Hữu hạn” được làm từ cát sa mạc, có sức mạnh tương đương như những viên gạch nhà hay bê tông dân dụng. Tuy nhiên, so với bê tông, nó có ít carbon hơn – do sử dụng chất kết dính hữu cơ – và còn có khả năng tái sử dụng, cung cấp sự lựa chọn thân thiện với môi trường cho các cơ sở hạ tầng trong thời gian ngắn.

Mặc dù cả hai lựa chọn thay thế này chỉ vừa mới phát triển, nhưng họ đang tìm ra giải pháp cho vấn đề ở thế kỉ 21 này. Giống như các nguồn tài nguyên không tái tạo khác của trái đất, chúng ta cần thay đổi quan điểm của bản thân về cát. Vì vậy, lần sau khi bạn quyết định sử dụng chúng trong xây dựng, hãy dành một ít thời gian để suy nghĩ về những tác động lên hành tinh, cũng như là cuộc sống của mọi người.

Nguồn: archdaily
Người dịch: Ngọc Quỳnh

Cùng tác giả

#Tag

cát cây thành thị tài nguyên tài nguyên môi trường trái đất

iDesign Must-try

Nếu chú mèo thay bạn viết nhật ký thường nhật?
Nếu chú mèo thay bạn viết nhật ký thường nhật?
Yeonju Choi - nữ họa sĩ người Hàn đã biến chú mèo Mo Dae Ri của mình trở thành nhân vật thay cô kể lại những hoạt động hằng ngày.…
Gạt bỏ những cảm xúc tiêu cực trong thế giới ảo với vườn thiền cát của Yuki Kawae
Gạt bỏ những cảm xúc tiêu cực trong thế giới ảo với vườn thiền cát của Yuki Kawae
Rời khỏi màn hình điện thoại tràn ngập những tin tức tiêu cực, vườn thiền cát được tạo ra bởi Yuki Kawae là liều thuốc giúp giải toả những mối…
Chú mèo béo đáng yêu ‘xâm chiếm’ những bức tranh nổi tiếng nhất trong lịch sử nghệ thuật
Chú mèo béo đáng yêu ‘xâm chiếm’ những bức tranh nổi tiếng nhất trong lịch sử nghệ thuật
Nghệ sĩ Svetlana Petrova đã tìm thấy một "nàng thơ" sáng tạo trong chú mèo mướp của cô, Zarathustra
CAT - Hang ổ thời thượng dành cho ‘dân chơi’ yêu mèo thích quẩy
CAT - Hang ổ thời thượng dành cho ‘dân chơi’ yêu mèo thích quẩy
Hình ảnh của quán bar CAT đầy mộng ảo tại trung tâm Budapest mang đến cho mọi người một không gian sang trọng nhưng không kém phần vui nhộn, được…
Đằng sau bức ảnh bìa về sự biến đổi khí hậu của tạp chí TIME
Đằng sau bức ảnh bìa về sự biến đổi khí hậu của tạp chí TIME
Ba mươi năm trước, TIME đã xướng tên Trái Đất trong hạng mục Man of the Year của tờ báo, với bìa thực hiện bởi nghệ sĩ Christo lấy hình…
Adieu Smalls - Font chữ lấy cảm hứng từ hình dáng đuôi mèo
Adieu Smalls - Font chữ lấy cảm hứng từ hình dáng đuôi mèo
Các công ty thường thích tạo ra một kiểu font cho riêng mình mỗi khi thiết kế bộ nhận diện thương hiệu, và dịch vụ đăng ký đồ ăn mèo…