Trong bài viết này, đơn vị thiết kế đến từ Amsterdam (thủ đô Hà Lan) – Thonik sẽ chia sẻ với chúng ta câu chuyện về những mẫu thiết kế quốc kỳ Hà Lan bị lãng quên. Thật đáng tiếc là những lá cờ này chưa một lần được tung bay trong gió.

Vào năm 2000, Thonik bắt tay vào việc thiết kế logo cho thành phố Amsterdam. Thời điểm đó, họ có tận 50 logo khác nhau. Chính phủ cần một hình ảnh đại diện duy nhất trong mắt người dân – đó là lý do chúng tôi làm việc này. Một công việc mang tính chiến lược cần phải có một kế hoạch chiến lược. Chúng tôi đã hợp tác với Edenspiekermann. Thời điểm bấy giờ, Thonik mới chỉ là một công ty thiết kế bé tẹo.

“Công việc bắt đầu bằng việc thiết kế với 3 chữ thập, hình ảnh đại diện cho Amsterdam, và đặt chúng vào logo như biểu tượng cho sự hiện đại và cá tính. Vào thời điểm đó, chúng tôi giả định rằng mỗi Bộ khác nhau sẽ sử dụng một mẫu logo khác nhau. Ở Hà Lan, mỗi Bộ trưởng có trụ sở riêng, và mỗi trụ sở có biểu tượng riêng của mình. Tất cả chúng đều cần một điểm chung rõ ràng; các nhà thiết kế mong rằng sẽ tạo ra được thứ gì đó có thể thống nhất và xâu chuỗi mọi thứ.”

“Chúng tôi gửi gắm vào thiết kế nỗi lo bị đe doạ của nhân dân Hà Lan, thêm vào đó là những nỗi lo về an sinh xã hội.”

5 người đã được chỉ định để hoàn thiện mẫu thiết kế mới cho Chính phủ Hà Lan vào năm 2006 – 2007. Sau khi hoàn thành thiết kế 3 chữ thập cho Amsterdam, chúng tôi lại bắt đầu công cuộc thiết kế một điều gì đó đậm chất riêng của “Người Hà Lan” mà không quá lậm chủ nghĩa dân tộc. Ở Hà Lan, “chủ nghĩa dân tộc” là một cụm từ hơi bị kì thị. Hà Lan là một quốc gia nhỏ bé thân cận với Đức và Pháp, vì vậy tốt nhất là nên gạt chủ nghĩa dân tộc sang một bên. Mặt khác, người dân lúc bấy giờ tỏ ra e ngại với xu hướng hội nhập quốc tế, họ sợ mất đi công ăn việc làm ổn định của mình – vì vậy, thiết kế phải phản ánh được nỗi lo của người dân, đồng thời cũng không được mang xu hướng bài ngoại quá mức. Chúng tôi truyền tải vào thiết kế nỗi lo bị đe doạ của nhân dân Hà Lan, thêm vào đó là những nỗi lo về an sinh xã hội.

Các nhà thiết kế khi ấy đã có tất cả những biểu tượng cần thiết. Thêm vào đó, quốc kỳ Hà Lan thật sự thú vị với 3 dòng kẻ ngang đại diện cho cả quốc gia. Nó đại diện cho một đất nước Hà Lan siêu phẳng với những vùng biển xanh và bầu trời trắng trong cao vút. Hơn nữa, nó còn nói lên rằng đây là một quốc gia bình đẳng. Ở đây, chúng tôi không thích cậy quyền – giả sử nếu bạn gặp một viên cảnh sát ở Hà Lan, cả hai đều đối xử với nhau một cách công bằng. Bạn có thể quát mắng một viên cảnh sát ở Hà Lan mà không sợ bị tống vào tù. Trong các công ty và những xưởng thiết kế như chúng tôi cũng vậy, đây là một hệ thống quân bình cực kỳ tuyệt vời.

Đó là lý do có lá cờ này, với thiết kế phẳng và đồng đều tượng trưng cho đất nước Hà Lan, nhưng chúng tôi nhận thấy còn một thách thức cần được giải quyết: vậy còn những Bộ, các Ban ngành khác nhau của Hà Lan thì sao, làm thế nào để truyền tải điều đó? Có quá nhiều thông tin cần được sắp xếp chỉn chu lại. Những đường sọc ngang được sử dụng để làm nền tảng. Thêm một điều quan trọng khác: thiết kế lấy ý tưởng từ Mondrian và trào lưu nghệ thuật De Stijl, với các hình vuông và các màu đơn sắc. Chúng tôi sử dụng huy hiệu của quốc kỳ làm tâm điểm, sau đó trải dài màu trắng ra xung quanh và xoá bỏ các đường viền.

“Một mặt, nó vẫn giữ được các ý nghĩa vốn có – mặt khác, thêm vào sự tinh tế trong cách bố trí lá cờ. Chúng tôi đã đem bản thiết kế quốc kỳ đó trình bày cho nhóm khảo sát được chỉ định, nhưng họ không bằng lòng với lối sắp xếp. Họ nghĩ rằng nó mang hơi hướm quân sự, làm người xem liên tưởng đến mấy tay trọc ưa bao lực, phân biệt chủng tộc và mang xu hướng sai lệch về chủ nghĩa dân tộc. Chúng tôi đơn thuần chỉ muốn làm lại quốc kỳ, đoạt lại nó từ phe Cánh hữu, quân đội và trao trả lại cho các tổ chức công quyền (Right-wing politics: chính trị cánh Hữu là tổ chức đối lập với phe cánh Tả – đây là một thuật ngữ ra đời trong thời kỳ cách mạng Pháp nhằm ám chỉ chỗ ngồi trong các phiên họp Quốc hội – người dịch) đồng thời mang lại cho nó một ý nghĩa mới mà thôi.”

Chúng tôi thực sự cảm thấy Xã Hội Dân Chủ Hà Lan đã mất đi bản chất của mình khi chọn sai biểu tượng.

Cuối cùng họ đã chọn một thiết kế của Studio Dumbar, họ thiết kế một thứ vũ khí vĩ đại khô khan và khó nhìn, thiết kế đó mang hơi hướm thời trung cổ và cũng liên quan ít nhiều đến chính phủ Hà Lan. Từ đó nó đã trở thành biểu tượng của quốc gia.

Biểu tượng mới của Hà Lan – thiết kế bởi Studio Dumbar

Chúng tôi thực sự cảm thấy Xã Hội Dân Chủ Hà Lan đã mất đi bản chất của mình khi chọn sai biểu tượng. Thật ngớ ngẩn, bởi vì sau cuộc bầu cử vừa qua, Chính Phủ đã đưa ra một quyết định rằng họ sẽ treo quốc kỳ Hà Lan trong Nghị viện – giờ thì thử nhìn xem, trông nó thật rẻ tiền và tệ làm sao. Thiết kế của chúng tôi 10 năm trước có thể đã trở thành một biểu tượng cho chủ nghĩa Hiện đại. Chúng tôi đã làm nó đúng thời điểm, chỉ tiếc là họ đã không chịu hiểu.

—

Thiết kế biểu tượng của một quốc gia quả thực là điều không hề đơn giản. Sau khi đọc xong quá trình thiết kế cũng như những trăn trở của Thonik, bạn có suy nghĩ gì? Bạn thích thiết kế của Thonik hay Dumbar? Hãy chia sẻ quan điểm với iDesign nhé!

Nguồn: eyeondesgin.aiga.org
Tác giả: Emily Gosling
Người dịch: Hà Đình Nhân